Cukrzyca psów i kotów jest chorobą metaboliczną, która – nieodpowiednio leczona – może przyczynić się do wystąpienia wielu powikłań i obniżyć komfort życia zwierzęcia. W artykule przedstawiono różnice diagnostyczno-terapeutyczne w cukrzycy u psów i kotów.

Cukrzyca jest chorobą metaboliczną, która charakteryzuje się zaburzeniami równowagi kwasowo-zasadowej, gospodarki węglowodanowej, tłuszczowej oraz białkowej, wynikającymi z bezwzględnego lub względnego niedoboru insuliny. Zazwyczaj choruje 1-2% osobników w populacji psów, częściej samice. Szczyt zachorowalności przypada na wiek od 7 do 11 lat. U kotów cukrzyca występuje na ogół w średnim lub starszym wieku, najczęściej powyżej 6. roku życia. Predysponowane do zachorowania są kastrowane kocury z nadwagą, prowadzące mało aktywny tryb życia (1, 2).

Ze względu na charakter tej choroby cukrzycę u psów zwykle dzieli się na trzy typy:

• Typ 1. – insulinozależny (około 90% przypadków u psów).
• Typ 2. – insulinoniezależny (występuje dość rzadko u psów).
• Typ 3. – tzw. cukrzyca wtórna (spotykana głównie w chorobach endokrynologicznych, na przykład przy nadczynności kory nadnerczy, niedoczynności tarczycy lub w przypadku podawania leków diabetogennych, takich jak glikokortykosteroidy lub progestageny) (1).

U psów w diagnostyce różnicowej cukrzycy należy wykluczyć choroby przebiegające z objawami poliurii i polidypsji, na przykład nadczynność kory nadnerczy, niewydolność nerek, choroby wątroby, moczówkę prostą, ropomacicze, osteoarthiritis, oraz choroby, którym towarzyszy utrata masy ciała i(lub) zaburzenia w pobieraniu pokarmu, takie jak choroby nowotworowe i obecność pasożytów w przewodzie pokarmowym (1).

U kotów można dokonać nieco innego podziału cukrzycy, w którym wyróżnia się:

• Typ 1. cukrzycy – w którym dochodzi do niszczenia komórek beta trzustki, czego konsekwencją jest najczęściej bezwzględny niedobór insuliny. Podłoże tego procesu jest zazwyczaj autoimmunologiczne (autoprzeciwciała lub odpowiedź komórkowa) albo idiopatyczne.
• Typ 2. cukrzycy – w którym dochodzi do upośledzenia procesów produkcji insuliny z równoczesną opornością komórek docelowych na ten hormon, o nieznanej etiologii. Jest to odpowiednik cukrzycy insulinoniezależnej, diagnozowany poprzez wykluczenie wszystkich innych przyczyn.
• Typ 3. cukrzycy – jest to zazwyczaj cukrzyca wtórna do choroby pierwotnej, na przykład w endokrynopatiach, wadach genetycznych, chorobach trzustki, reakcjach na podane leki (glikokortykosteroidy, progestageny).
• Cukrzyca ciążowa – stan zwiększonej oporności komórek docelowych na insulinę, pojawiający się w czasie ciąży wraz z wcześniejszym upośledzeniem czynności lub liczby komórek beta trzustki.
• Stan przedcukrzycowy – jest to stan wstępny każdego z wymienionych powyżej wariantów (4).