Gastroenterologia Psy

„Zła biegunka” – kilka słów o BAD

30/08/2023

Opis przypadku

Pies rasy bulterier w wieku 6 lat został skierowany na konsultację gastroenterologiczną z powodu nawracających biegunek, epizodów wzdęć, bulgotania w brzuchu, znacznej utraty masy ciała i masy mięśniowej, leczonych wielokrotnie metronidazolem. Objawy ustępowały po antybiotykoterapii, ale w ciągu siedmiu dni od odstawienia leku nawracały. Pacjent był leczony również z powodu niedoczynności tarczycy, która została ustabilizowana przez lekarza kierującego.

Podczas konsultacji zalecono zastosowanie diety niskotłuszczowej, hydrolizowanej, leczenie probiotykiem, prebiotykiem, zwiększenie częstotliwości posiłków, leczenie zapalenia żołądka przy użyciu sukralfatu oraz wdrożenie terapii enzymami trzustkowymi. Część objawów (wzdęcia, przelewanie, bulgotanie) ustąpiła, jakość kału uległa częściowej poprawie (ryc. 1, typ 5). Nie udało się uzyskać wzrostu masy ciała.

Ryc. 1. Skala bristolska jakości kału.

Wykonano badanie gastroskopowe z pobraniem próbek z żołądka i dwunastnicy do badania histopatologicznego. Na podstawie badań stwierdzono nieznaczne zapalenie przełyku i umiarkowane limfoplazmocytarne zapalenie żołądka i dwunastnicy.

Ze względu na wcześniejszą dobrą reakcję na leczenie antybiotykowe oraz obniżenie stężenia witaminy B12 i kwasu foliowego podejrzewano dysbiozę i wdrożono leczenie tylozyną w zmniejszającej się dawce, co poprawiło jakość kału (typ 3 w skali bristolskiej, ryc. 1) i pozwoliło zwiększyć masę ciała pacjenta. Ustalono rozpoznanie przewlekłej enteropatii reagującej na antybiotyki.

Z powodu problemów dermatologicznych konieczna była zmiana diety hydrolizowanej. Nowa dieta zawierała większą ilość tłuszczu, co spowodowało nawrót biegunek. Pomimo stosowanego leczenia częstość defekacji zdecydowanie wzrosła, kał stał się całkowicie lejący, zdarzały się również epizody nietrzymania kału (typ 7 w skali bristolskiej, ryc. 1).

Brak reakcji na leczenie, częste stosowanie metronidazolu w przeszłości, podejrzenie dysbiozy oraz wysoka wrażliwość na stężenie tłuszczu w diecie, który stymuluje produkcję kwasów żółciowych, wskazywały na BAD. W celu potwierdzenia diagnozy wprowadzono terapię cholestyraminą w dawce 2 g/psa dwa razy dziennie. Już po podaniu pierwszej dawki leku widoczna była poprawa konsystencji kału (typ 5 i 6 w skali bristolskiej, ryc. 1). Siedemdziesiąt dwie godziny od rozpoczęcia leczenia kał był prawidłowy (typ 3, ryc. 1), oddawany 1-2 razy dziennie, co pozwoliło na odstawienie antybiotykoterapii.

Na podstawie danych z literatury oraz przypadku własnego autorka uważa, że w przypadku pacjentów z przewlekłymi enteropatiami i dysbiozą w diagnostyce różnicowej należy uwzględniać możliwość występowania biegunki spowodowanej dysmetabolizmem kwasów żółciowych, a cholestyramina wydaje się bezpieczną i skuteczną metodą leczenia BAD u psów.

Ryc. – Autorka

SUMMARY

“BAD diarrhoea” – a few words about bile acid diarrhoea

In humans, bile acid diarrhoea is a frequent consequence of chronic enteropathies. Recent studies have revealed similar mechanisms in dogs. Due to lack of diagnostic methods, a positive response to a trial treatment with cholestyramine can be the basis for diagnosing BAD. This treatment is also effective in dogs.

Key words: bile acids, diarrhoea, dogs, cholestyramine

PIŚMIENNICTWO

1. Walters J.R.F., Pattni S.S.: Managing bile acid diarrhoea. Ther Adv Gastroenterol. listopad 2010, 3 (6), 349-57.

2. Guard B.C., Honneffer J.B., Jergens A.E., Jonika M.M., Toresson L., Lawrence Y.A. i wsp.: Longitudinal assessment of microbial dysbiosis, fecal unconjugated bile acid concentrations, and disease activity in dogs with steroid-responsive chronic inflammatory enteropathy. J Vet Intern Med., 1 maja 2019, 33 (3), 1295-1305.

3. Giaretta P.R., Rech R.R., Guard B.C., Blake A.B., Blick A.K., Steiner J.M. i wsp.: Comparison of intestinal expression of the apical sodium-dependent bile acid transporter between dogs with and without chronic inflammatory enteropathy. J Vet Intern Med., 1 listopada 2018, 32 (6), 1918-26.

4. Blake A.B., Guard B.C., Honneffer J.B., Lidbury J.A., Steiner J.M., Suchodolski J.S.: Altered microbiota, fecal lactate, and fecal bile acids in dogs with gastrointestinal disease. PLOS ONE. 31 października 2019, 14 (10), e0224454.

5. Honneffer J., Guard B., Steiner J.M., Suchodolski J.S.: Untargeted metabolomics reveals disruption within bile acid, cholesterol, and tryptophan metabolic pathways in dogs with idiopathic inflammatory bowel disease. (Abstract). Gastroenterology, 2015, 148 (4), S-715.

6. Hughes L.E., Ford C., Brookes M.J., Gama R.: Bile acid diarrhoea: Current and potential methods of diagnosis. Ann Clin Biochem. 1 styczeń 2021, 58 (1), 22-8.

7. Kitahara M., Takamine F., Imamura T., Benno Y.: Clostridium hiranonis sp. nov., a human intestinal bacterium with bile acid 7alpha-dehydroxylating activity. Int J Syst Evol Microbiol., 1 stycznia 2001, 51 (1), 39-44.

8. Camilleri M.: Bile Acid Diarrhea: Prevalence, Pathogenesis, and Therapy. Gut Liver [Internet]. 23 maja 2015 [cytowane 9 stycznia 2023], 9 (3). Dostępne na: http://www.gutnliver.org/journal/view.html?doi=10.5009/gnl14397

9. Barkun A., Love J., Gould M., Pluta H., Steinhart A.H.: Bile Acid Malabsorption in Chronic Diarrhea: Pathophysiology and Treatment. Can J Gastroenterol., 11 listopada 2013, 27, 485631.

10. Al Shawaqfeh M., Wajid B., Minamoto Y., Markel M., Lidbury J., Steiner J i wsp.: A dysbiosis index to assess microbial changes in fecal samples of dogs with chronic inflammatory enteropathy. FEMS Microbiol Ecol [Internet]. 1 listopada 2017 [cytowane 9 stycznia 2023], 93 (11). Dostępne na: http://academic.oup.com/femsec/article/doi/10.1093/femsec/fix136/4443197

11. Guyton J.R., Goldberg A.C.: CHAPTER 23 – Bile Acid Sequestrants. W: Ballantyne C.M., redaktor. Clinical Lipidology [Internet]. Philadelphia: W.B. Saunders, 2009, s. 281-7. Dostępne na: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/B9781416054696500275

12. Wilcox C., Turner J., Green J.: Systematic review: the management of chronic diarrhoea due to bile acid malabsorption. Aliment Pharmacol Ther. 1 maja 2014, 39 (9), 923-39.

13. Toresson L.: Cholestyramine treatment in two dogs with presumptive bile acid diarrhoea: a case report.