Żywienie
Praktyczne uwagi na temat dietoterapii otyłości u kotów
lek. wet. mgr inż. zoot. mgr biol. Adam Mirowski
Najlepszym sposobem radzenia sobie z otyłością u zwierząt jest wdrożenie odpowiedniej profilaktyki, która ma na celu utrzymanie szczupłej sylwetki począwszy od pierwszych miesięcy życia zwierzęcia. Zapobieganie otyłości u kotów wymaga jednak znacznej poprawy, gdyż wciąż należy ona do głównych problemów zdrowotnych u tych zwierząt, zwłaszcza w krajach wysoko rozwiniętych. W przypadku wystąpienia otyłości trzeba podjąć kroki zmierzające do obniżenia masy ciała. Kluczowe znaczenie ma prawidłowe postępowanie żywieniowe.
Problem nadwagi i otyłości może w niektórych krajach dotyczyć nawet kilkudziesięciu procent kotów. Dla przykładu analiza danych medycznych dziewięciu tysięcy amerykańskich kotów pozwoliła stwierdzić, że ponad 17% z nich miało nadwagę, a prawie 24% było otyłych (3). Otyłość jest definiowana jako nagromadzenie się nadmiernych ilości tłuszczu w organizmie. Otyłe koty gromadzą go głównie w obrębie tułowia, zarówno w postaci tłuszczu podskórnego, jak i trzewnego (9, 17).
Gromadzenie się tłuszczu w organizmie prowadzi do wzrostu masy ciała. Przyjmuje się, że otyłe koty ważą ponad 20% więcej niż wynosi optymalna masa ciała (20). Otyłość rozpoznaje się jednak nie tylko na podstawie masy ciała, ale również kondycji. W tym celu opracowano kilkupunktową skalę oceny kondycji (BCS – Body Condition Score). Otyłe koty otrzymują 5 punktów w skali 5-punktowej i 8-9 punktów w skali 9-punktowej (5, 7).
Ocena kondycji pozwala oszacować zawartość tłuszczu w organizmie. Istnieje bowiem pozytywna zależność między procentową zawartością tłuszczu w organizmie a kondycją i masą ciała dorosłych kotów domowych. Średnia zawartość tłuszczu u kotów z BCS równym 5 w skali 9-punktowej wynosi 32% (2). Obniżenie masy ciała otyłych kotów o 23% powoduje zmniejszenie ilości tłuszczu zgromadzonego w obrębie tułowia o mniej więcej 40-50% (17).
Zwraca się uwagę, że kondycja i masa ciała powinny być oceniane w miarę możliwości w trakcie każdej wizyty lekarsko-weterynaryjnej. Koty podczas wizyty u lekarza weterynarii są prawie zawsze ważone, kondycja jednak znacznie rzadziej podlega ocenie. Według danych z brytyjskich zakładów leczniczych dochodzi do tego w trakcie mniej niż 23% wizyt, głównie w przypadku kotów z nadwagą i otyłych (15).
Systematyczne kontrole zmian kondycji i masy ciała mają kluczowe znaczenie w leczeniu otyłości. W tym okresie zwierzęta powinny częściej niż zazwyczaj pojawiać się na wizytach kontrolnych. Często wymaga to od ich opiekunów zmiany sposobu postępowa...