U ludzi ropnie okrężnicy (śródścienne lub okołookrężnicze) mogą rozwijać się na skutek zapalenia uchyłków okrężnicy. Choroba uchyłkowa została po raz pierwszy opisana już w XVIII wieku przez francuskiego lekarza Alexisa Littré’a, natomiast w drugiej połowie XIX wieku wykazano związek pomiędzy zaparciami a rozwojem uchyłków okrężnicy (1). Jak podają Pietrzak i wsp. (2), uchyłki okrężnicy definiowane są jako zewnętrzne workowate uwypuklenia ściany okrężnicy, a ich ściana składa się ze wszystkich warstw narządu. Są to tzw. uchyłki prawdziwe, które mogą być nabyte lub wrodzone (2). Oprócz uchyłków prawdziwych w okrężnicy mogą również rozwinąć się uchyłki rzekome (pseudouchyłki), będące uwypukleniami błony śluzowej i warstwy podśluzowej pokrytymi błoną surowiczą, co oznacza, że są one przepuklinami błony śluzowej przez błonę mięśniową okrężnicy i najczęściej pojawiają się w końcowym odcinku okrężnicy zstępującej (2, 3).

Odsetek osób, u których występują uchyłki okrężnicy, wzrasta wraz z wiekiem i może je mieć nawet połowa ludzi po 60. roku życia. Sama obecność uchyłków nie daje jednak objawów klinicznych, a dopiero ich zapalenie może prowadzić do ujawnienia się choroby. Dotyczy to jednak niewielkiego odsetka osób z uchyłkowatością. Przyczyna uchyłków okrężnicy nie jest jasna. Nie wykazano związku pomiędzy dietą a występowaniem uchyłków, choć niewłaściwa dieta może sprzyjać ich zapaleniu (2, 3). Uchyłki powstają w miejscach, w których przechodzą naczynia odżywcze okrężnicy, na skutek zmiany metabolizmu macierzy zewnątrzkomórkowej, co prowadzi do przebudowy kolagenu i elastyny. Ponadto do rozwoju uchyłków przyczyniają się również zaburzenia motoryki okrężnicy spowodowane zmniejszeniem liczby komórek nerwowych oraz zmianą ilości uwalnianych neuropeptydów jelitowych odpowiedzialnych za perystaltykę (2).

W przeciwieństwie do ludzi występowanie uchyłków jelitowych u psów i kotów jest niezmiernie rzadkie. Dotychczas opisano pojedyncze przypadki uchyłków okrężnicy i prostnicy u psów. U kotów natomiast według wiedzy autorów opisano pojedyncze przypadki uchyłków jelita cienkiego oraz jeden przypadek jelitowych uchyłków rzekomych (4-8). Opisano również jeden przypadek torbieli okrężnicy u kota z zaparciami (9). Autorzy cytowanej publikacji w diagnostyce różnicowej uwzględnili możliwość rozwoju uchyłka okrężnicy, nie ustalili jednak tego jednoznacznie, a za najbardziej prawdopodobną przyczynę cysty uznali zdwojenie jelita (9). Przypadki zdwojeń jelit, w tym również zdwojenie okrężnicy lub prostnicy, opisywano zarówno u psów, jak i u kotów (10-13). Pomimo że u ludzi uchyłki okrężnicy są jedną z głównych przyczyn ropni śródściennych i okołookrężniczych oraz mimo występowania pojedynczych przypadków uchyłków jelitowych u psów i kotów, według wiedzy autorów dotychczas nie opisano przypadku ropnia śródściennego okrężnicy u kota, natomiast opublikowany został jeden przypadek śródściennego krwiaka okrężnicy u kota (14).