Komórki C wraz z tyreocytami stanowią miąższ tarczycy. Znane są także pod nazwą komórek przypęcherzykowych, ale z uwagi na fakt, że w obrębie miąższu tarczycy nie zawsze leżą przypęcherzykowo, a ponadto u niektórych gatunków zwierząt mogą także występować poza tarczycą, preferuje się obecnie termin „komórka C”. Nazwa ta podkreśla również główną funkcję tej komórki, jaką jest wydzielanie kalcytoniny (12, 33). Pomimo że komórki C stanowią integralny element miąższu tarczycy, są zaliczane do rozproszonego układu neuroendokrynowego (diffuse neuroendocrine system, DNES), wcześniej określanego jako APUD (system komórek wychwytujących prekursory amin, dekarboksylujących je i wydzielających, amine precursors uptake and decarboxylation), podobnie jak na przykład komórki endokrynne obecne w układzie pokarmowym albo oddechowym (8, 10, 26).

Pochodzenie komórek C i rozwój zarodkowy tarczycy

Komórki C wywodzą się z parzystych struktur zwanych ciałami pozaskrzelowymi (ciała ultimobranchialne) (5, 21, 33, 38). Ich prekursorem jest brzuszna część VI kieszonki skrzelowej (38), która uwypukla się, tworząc pęcherzykowatą strukturę wysłaną jedną warstwą komórek nabłonkowych pochodzenia endodermalnego, położonych na błonie podstawnej. Komórki te następnie intensywnie dzielą się, czego efektem jest powstanie litego skupiska otoczonego błoną podstawną (ciało pozaskrzelowe), początkowo połączonego jeszcze ze ścianą kieszonki skrzelowej wąskim pasmem komórek, które migruje w kierunku tchawicy (2).

Tarczyca natomiast powstaje w wyniku proliferacji komórek nabłonka endodermalnego dna gardła, a następnie zstępuje w postaci dwupłatowego uchyłka i także migruje w kierunku tchawicy (38). Do połączenia obu zawiązków dochodzi na wysokości krtani. Komórki prekursorowe dla komórek C obecne w ciałach pozaskrzelowych migrują do rozwijającej się tarczycy, rozpraszają się w niej, a następnie dzielą się i różnicują (2). Nowo powstające komórki C zajmują głównie środkową 1/3 płata tarczycy (7, 33). Warto zaznaczyć, że u wszystkich kręgowców z wyjątkiem ssaków ciała pozaskrzelowe nie łączą się z tarczycą, lecz tworzą odrębne struktury zwane gruczołami ultimobranchialnymi, w których obecne są komórki C (2, 3, 21).

Do niedawna uważano, że komórki C wywodzą się z grzebienia nerwowego (10). Cecha ta jeszcze w latach 70. ubiegłego wieku była uważana za jeden z warunków koniecznych do zaliczenia danego typu komórek endokrynowych do układu APUD (10, 26). Badania ...

Pozostałości ciał pozaskrzelowych w miąższu tarczycy