Kardiologia
Przemijające pogrubienie mięśnia sercowego u kotów
dr hab. Olga Szaluś-Jordanow, prof. SGGW1
dr n. wet. Andrzej Łobaczewski2
dr n. wet. Agata Moroz-Fik3
lek. wet. Michał Kardas2
prof. dr hab. Rafał Sapierzyński4
prof. dr hab. Tadeusz Frymus1
W medycynie człowieka termin „przemijające pogrubienie mięśnia sercowego” (ang. transient myocardial thickening, TMT) został po raz pierwszy użyty w 1989 roku (13). Później stwierdzono, że jedną z częstszych przyczyn TMT jest zapalenie mięśnia sercowego (myocarditis) (8, 9). Prawie trzy dekady później termin TMT został zaadaptowany w medycynie weterynaryjnej, a wszystkie opisywane dotychczas przypadki dotyczą kotów (12, 15, 24).
Kardiomiopatia zapalna jest dobrze zdefiniowaną jednostką chorobową w medycynie człowieka. Charakteryzuje się zapaleniem mięśnia sercowego w połączeniu z dysfunkcją serca oraz przebudową komór. Kardiomiopatia zapalna może przebiegać bezobjawowo lub z łagodnymi objawami, ale także ciężko, aż do tzw. piorunującego zapalenia mięśnia sercowego, które może prowadzić do śmierci. Mimo rozwoju metod diagnostycznych, istnieje wiele niejasności odnośnie do etiologii i patogenezy kardiomiopatii zapalnej (21). Głównymi zarazkami wiązanymi z tą chorobą są adenowirusy, enterowirusy, wirus grypy, parwowirusy oraz SARS-CoV-2. U 11,4% ludzi zakażonych wirusem grypy stwierdzono podwyższone stężenie lekkiego łańcucha miozyny I w surowicy, co potwierdza, że uszkodzenie mięśnia sercowego może występować u pacjentów z grypą, nawet jeśli nie mają oni klinicznych ani echokardiograficznych objawów kardiologicznych (10). W niektórych przypadkach zakażenia wirusowe u ludzi prowadzą jednak do dysfunkcji serca, najczęściej lewej komory, mogą nawet być przyczyną śmierci pacjenta. U około 50% pacjentów następuje jednak pełne wyzdrowienie, bez trwałych uszkodzeń mięśnia sercowego (21).
U ludzi zapalenie mięśnia sercowego najczęściej związane jest z echokardiograficznym obrazem kardiomiopatii rozstrzeniowej (DCM, dilated cardiomyopathy), a przypadki z TMT są rzadsze (6, 17). W niektórych przypadkach zapalenie mięśnia sercowego może powodować nieswoiste zmiany w obrazie echokardiograficznym.
Mniej więcej 10-letnie obserwacje własne, obejmujące zarówno przypadki potwierdzone sekcyjnie, histopatologicznie oraz mikrobiologicznie, jak i przyżyciową diagnostykę i wycofywanie się zmian, wskazują na to, że zapalenie mięśnia sercowego u kotów może przebiegać z obrazem charakterystycznym dla TMT lub DCM. W niektórych przypadkach u chorych kotów potwierdzono przyczyny zakaźne. U części z tych zwierząt uwidocznione w echokardiografii pogrubienie ścian serca stanowiło podstawę rozpoznania kardiomiopatii przerostowej (ang. hypertrophic cardiomyopathy, HCM), natomiast ustępowanie pogrubienia w kolejnych kontrolnych badaniach echokardiograficznych spowodowało zmianę diagnozy na TMT.

