Czym różni się zachowanie kotów z chorobami zapalnymi, przewodu pokarmowego lub skóry od zachowania zdrowych kotów?

Większość przypadków zachowań klinicznych wynika z bólu i dyskomfortu. Przewlekły stres u kotów może powodować różne zachowania chorobowe, w tym objawy żołądkowo-jelitowe, stany zapalne skóry i nadmierną pielęgnację. Ze względu na rolę układu odpornościowego w regulowaniu zachowania wydaje się prawdopodobne, że reakcje zapalne wpłyną na zachowanie, ale jest to słabo poznane u kotów.

Nowe badanie, opublikowane w „American Journal of Veterinary Research”, miało na celu sprawdzenie, czy koty z zapalnymi chorobami przewodu pokarmowego lub zaburzeniami dermatologicznymi wykazują inne profile zachowania niż zdrowe koty, a także zbadanie behawioralnych skutków leczenia kortykosteroidami u kotów ze stanami zapalnymi. Wybrano zaburzenia żołądkowo-jelitowe i dermatologiczne, ponieważ istnieją dowody na to, że mikrobiota jelitowa wpływa na zachowanie poprzez odpowiedź immunologiczną, a także zasugerowano, że mikrobiota skóry może wpływać na zachowanie.

Dane na temat zachowania kotów w ich środowisku domowym zostały zebrane z ankiet oceny behawioralnej (Fe-BARQ) wypełnionych przez właścicieli kotów, które mierzą 38 kategorii aktywności, zachowania i interakcji kotów. W celu oceny stanu afektywnego, reaktywności, ekspresji wrodzonych zachowań kotów i zachowań związanych z opieką wybrano szereg kategorii zachowań, a następnie porównano je między grupami. Koty pogrupowano według stanu zapalnego jako zdrowe lub zapalne. Osobniki ze stanem zapalnym zostały dalej podzielone na źródło stanu zapalnego (dermatologia lub GI) i leczenie farmakologiczne (leki psychoaktywne, steroidy zapalne i niesteroidowe stany zapalne). Dane ankietowe uzyskano dla 97 kotów (58 zdrowych i 39 z zapaleniem).

Koty w grupie zapalnej wykazywały więcej zachowań związanych z opieką i szukaniem uwagi niż koty zdrowe: w szczególności mruczenie (prawdopodobieństwo, że kot będzie mruczał podczas głaskania i podczas siedzenia/leżenia na kolanach osoby), zdolność do trenowania (jak dobrze kot przychodzi na zawołanie, łatwo reaguje na proste polecenia słowne i uważnie słucha wszystkiego, co mówią lub robią właściciele) oraz towarzyskość wobec ludzi (jak prawdopodobne jest, że kot będzie czuł się komfortowo i zrelaksowany wśród ludzi na spotkaniach towarzyskich lub podczas głaskania bądź zabawy z nieznanymi osobami).

Koty ze stanami zapalnymi wykazywały również więcej zachowań lękowych niż koty zdrowe, poprzez kompulsywną pielęgnację (nadmierna i intensywna pielęgnacja, samookaleczanie, fryzjerstwo i/lub nagłe, gorączkowe lizanie lub żucie) oraz strach przed nowością (niepokój, gdy obszar odpoczynku kota jest modyfikowany i gdy do domu wprowadzane są nieznane przedmioty). Koty leczone kortykosteroidami wykazywały więcej zachowań lękowych, w tym separacyjnych, w porównaniu zarówno z kotami zdrowymi, jak i tymi w grupie leczonej niesteroidami.

Częstsze mruczenie u kotów ze stanami zapalnymi prawdopodobnie wiąże się z próbą szukania przez nie pocieszenia u swoich właścicieli lub samouspokojenia. Autorzy interpretują to jako zwiększony dyskomfort i/lub stres u tych kotów. Koty ze stanami zapalnymi otrzymujące leki psychoaktywne zmniejszyły mruczenie, podczas gdy nie było różnicy między kotami otrzymującymi sterydy a zdrowymi kotami, co sugeruje, że leczenie kortykosteroidami zmniejsza dyskomfort fizyczny i wynikającą z niego potrzebę szukania pocieszenia lub samoukojenia w związku z reakcją zapalną.

Zwiększona zdolność do trenowania u kotów ze stanami zapalnymi sugeruje, że są one bardziej zmotywowane jedzeniem, uwagą i uczuciem niż zdrowe koty. Zwiększona towarzyskość wobec ludzi u kotów ze stanem zapalnym może wynikać z próby złagodzenia przez koty dyskomfortu żołądkowo-jelitowego poprzez prośbę o jedzenie lub złagodzenie stresu i niepokoju związanego z kontaktem z ludźmi. Zwiększona kompulsywna pielęgnacja i strach przed nowościami u kotów ze stanami zapalnymi wskazuje na zwiększony niepokój w porównaniu ze zdrowymi kotami. Ponieważ koty leczone sterydami wykazywały większe zachowania związane z separacją niż koty niesteroidowe i zdrowe, sugeruje to, że leczenie kortykosteroidami koreluje ze zwiększonym strachem i/lub niepokojem. Autorzy nie byli w stanie jednoznacznie określić, czy różnice w zachowaniu były reakcją na dyskomfort fizyczny, stres emocjonalny czy też kombinację obu.

Ograniczeniem badania była stosunkowo mała liczebność próby. Wyniki opierały się na postrzeganiu przez właścicieli zachowań ich kotów, które mogły być stronnicze. Choroby współistniejące oraz leczenie lekami innymi niż kortykosteroidy i leki psychoaktywne u niektórych kotów również mogły wpływać na zachowanie.

Koty z przewlekłymi zaburzeniami zapalnymi wykazywały więcej zachowań związanych z opieką i poszukiwaniem uwagi (mruczenie, zdolność do szkolenia i towarzyskość wobec ludzi) oraz bardziej lękowe (kompulsywna pielęgnacja i strach przed nowościami). Leczenie kortykosteroidami może nasilać lęk u kotów. Wyniki te sugerują, że monitorowanie zachowań lękowych może być istotne przy ocenie chorób zapalnych u kotów.

Cats with inflammatory gastrointestinal or dermatological disorders exhibit increased care-soliciting and anxious behaviors in: American Journal of Veterinary Research Volume 86 Issue 3 (2025)