10 lipca 2025

Ryzyko i powikłania związane z pobraniem płynu mózgowo-rdzeniowego u psów

Płyn mózgowo-rdzeniowy (CSF) to ultrafiltrat osocza, który otacza ośrodkowy układ nerwowy i pełni kluczową rolę w metabolizmie mózgu oraz regulacji ciśnienia wewnątrzczaszkowego (ICP). Pobranie CSF u psów, wykonywane najczęściej z przestrzeni podpajęczynówkowej lub zbiornika móżdżkowo-rdzeniowego, wymaga znieczulenia ogólnego i aseptycznej techniki, a także starannej oceny pacjenta pod kątem przeciwwskazań. Najważniejszymi przeciwwskazaniami są: podejrzenie zwiększonego ICP, zaburzenia krzepnięcia, niestabilność kręgosłupa szyjnego oraz miejscowe infekcje skóry w miejscu wkłucia. Procedura jest zasadniczo bezpieczna, jednak może powodować powikłania, które – choć rzadkie – mogą być zarówno łagodne, jak i zagrażające życiu.

Retrospektywna analiza danych wykazała, że poważne powikłania po pobraniu CSF wystąpiły u zaledwie 0,15% psów. Do poważnych komplikacji zaliczono konieczność natychmiastowej interwencji, trwałe deficyty neurologiczne, a także śmierć. Wyniki te potwierdzają, że przy odpowiedniej selekcji pacjentów ryzyko powikłań jest niskie. Warto jednak zaznaczyć, że w literaturze dotyczącej psów z guzami mózgu ryzyko poważnych powikłań może sięgać nawet 17%, co podkreśla znaczenie właściwej oceny ryzyka przed zabiegiem.

U ludzi powikłania po pobraniu CSF są bardziej zróżnicowane i obejmują m.in. bóle głowy wywołane wyciekiem płynu, krwiaki czy zapalenia. U psów takie bóle są trudne do zdiagnozowania ze względu na ich postawę i ograniczone możliwości komunikacji, dlatego nie są szeroko opisywane. Zwiększone ICP jest natomiast uznawane za jedno z najważniejszych przeciwwskazań do pobrania CSF, ze względu na ryzyko przesunięcia mózgu i powstania przepukliny mózgowej, które mogą prowadzić do poważnych powikłań neurologicznych.

W badaniu MRI szczególną uwagę zwrócono na cechy wskazujące na zwiększone ICP, takie jak efekt masowy, przepukliny mózgu oraz zmiany w układzie komorowym. Mimo że diagnoza ICP opiera się często na subiektywnej ocenie i niespecyficznych objawach klinicznych (np. ataksja), obrazowanie za pomocą rezonansu magnetycznego jest cennym narzędziem pozwalającym ocenić ryzyko przed pobraniem CSF.

Podsumowując, poważne powikłania po pobraniu płynu mózgowo-rdzeniowego u psów występują rzadko, jednak ich skutki bywają poważne, a przeżywalność u dotkniętych nimi pacjentów jest niska. W związku z tym konieczne są dalsze badania wieloośrodkowe na większych populacjach psów, które pozwolą opracować precyzyjne i oparte na obrazowaniu wytyczne kliniczne dla bezpiecznego wykonywania pobierania CSF, minimalizujące ryzyko powikłań.

https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/jvim.70165

Liposomalna bupiwakaina w znieczuleniu zewnątrzoponowym ogonowym u koni. Brak analgezji i istotne...

Wpływ struktury tkanki podścieliskowej na obecność komórek tucznych w SCC u psów i kotów

Epidemiologia bakteryjnych zakażeń dróg moczowych u psów i kotów z lat 1991-2021