12 sierpnia 2025

Rola układu endokannabinoidowego w onkologii i potencjalne wykorzystanie pochodnych konopi do leczenia nowotworów u zwierząt towarzyszących

Układ endokannabinoidowy (ECS) może być obiecującym celem terapeutycznym w leczeniu nowotworów u ludzi i zwierząt. W wielu typach guzów stwierdza się zmienioną ekspresję receptorów kannabinoidowych (CB1, CB2) i enzymów ECS, co może wpływać na przebieg choroby oraz rokowanie. Badania in vitro i in vivo pokazują, że endo- i fitokannabinoidy mogą hamować proliferację komórek nowotworowych, indukować ich śmierć, ograniczać angiogenezę, przerzuty i modulować odpowiedź immunologiczną. Wykazują także potencjał synergii z lekami przeciwnowotworowymi, co może zwiększać skuteczność terapii i zmniejszać działania niepożądane. W medycynie weterynaryjnej kannabinoidy mogą stanowić uzupełnienie standardowych protokołów onkologicznych. Przegląd omawia mechanizmy ich działania, możliwe połączenia z konwencjonalnymi lekami oraz perspektywy klinicznego zastosowania w onkologii zwierząt.

Kannabinoidy wykazują potencjał przeciwnowotworowy w badaniach przedklinicznych, lecz dowody kliniczne – szczególnie w onkologii weterynaryjnej – są ograniczone. Obecnie ich zastosowanie w praktyce weterynaryjnej dotyczy głównie kontroli przewlekłego bólu i opieki paliatywnej w chorobach kostno-stawowych oraz nowotworach. U psów liczne randomizowane, kontrolowane placebo badania wykazały, że preparaty konopi bogate w CBD znacząco zmniejszają ból i poprawiają mobilność w zwyrodnieniowej chorobie stawów oraz w bólu o nieznanej etiologii. Wyniki te potwierdzają także badania pilotażowe, obserwacyjne i opisy przypadków. U kotów skuteczność przeciwbólową pochodnych konopi potwierdzono m.in. w kontrolowanym placebo badaniu u pacjentów z przewlekłym zapaleniem dziąseł i jamy ustnej oraz w opisach przypadków przewlekłego bólu stawów i zaawansowanego raka. Ponadto ustalono dobrą długoterminową tolerancję ekstraktów konopi o szerokim spektrum działania, bogatych w CBD, u obu gatunków.

Kannabinoidy wykazują wyraźny potencjał przeciwnowotworowy, redukując wzrost oraz inwazyjność guzów w wielu liniach komórkowych i modelach zwierzęcych. Jednak dowody kliniczne – zwłaszcza w medycynie weterynaryjnej – są wciąż bardzo ograniczone, głównie do badań in vitro. Badania w bardziej złożonych systemach, uwzględniających mikrośrodowisko guza i odpowiedź immunologiczną, są rzadkie. ECS wykazuje interakcje z komórkami odpornościowymi, co otwiera perspektywy łączenia kannabinoidów z immunochemioterapią. Największy potencjał terapeutyczny kannabinoidów wynika z ich synergii z lekami chemioterapeutycznymi, choć wciąż istnieje wiele pytań dotyczących skutecznych schematów, dróg podania, interakcji z innymi lekami oraz potencjalnego działania pronowotworowego. W porównaniu z klasycznymi lekami przeciwnowotworowymi, kannabinoidy – zwłaszcza CBD – mają korzystny profil bezpieczeństwa, ale ich zastosowanie ograniczają właściwości psychoaktywne THC, brak standaryzacji dawek, trudności w formulacji oraz bariery prawne. Aby mogły wejść do powszechnej praktyki onkologii ludzkiej i weterynaryjnej, konieczne są dalsze badania kliniczne, zmiany regulacyjne i edukacja lekarzy.

https://www.mdpi.com/2076-2615/15/15/2185

Liposomalna bupiwakaina w znieczuleniu zewnątrzoponowym ogonowym u koni. Brak analgezji i istotne...

Wpływ struktury tkanki podścieliskowej na obecność komórek tucznych w SCC u psów i kotów

Epidemiologia bakteryjnych zakażeń dróg moczowych u psów i kotów z lat 1991-2021