21/03/2018
dr n. wet. Dorota Pomorska-Handwerker
Artykuł opisuje przypadek kliniczny psa mieszańca cierpiącego na zapalenie skórno-mięśniowe. Zapalenie skórno-mięśniowe psów jest wrodzoną, idiopatyczną chorobą zapalną skóry i mięśni, występującą najczęściej u młodych owczarków collie, ale również u innych ras. Zmiany skórne pojawiają się w miejscach urazów mechanicznych i na ogół dotyczą skóry wokół oczu, brzegów małżowin usznych, palców oraz końca ogona. W rozpoznaniu różnicowym należy wziąć pod uwagę nużycę, gronkowcowe zapalenie mieszków włosowych, grzybicę, skórny toczeń krążkowy oraz pęcherzowe oddzielanie się naskórka. Rozpoznanie choroby opiera się na wywiadzie, badaniu klinicznym i wynikach histopatologicznych bioptatów pobranych ze skóry i mięśni.
Dermatomyositis in adult mix breed dog – case report
This article presents a case of canine dermatomyositis in a mix breed dog. Canine dermatomyositis is a congenital, idiopathic, inflammatory condition of the skin and muscles of young collies and other breeds. Skin lesions occur in areas of mechanical trauma, especially around the eyes, on the tips of the ears, on the digits and on the tip of the tail. The differential diagnosis should include demodicosis, staphylococcal folliculitis, dermatophytosis, discoid lupus erythematosus and epidermolysis bullosa. Diagnosis is confirmed by history, physical findings and biopsy of affected skin and muscle.
Key words: dermatomyositis, dog
Ryc. 1. a) Uogólnione zmiany dotyczące głowy, tułowia i kończyn. Widoczne wyłysienia oraz przebarwienia i blizny (zmiany przewlekłe). b) Pies po trzech miesiącach leczenia.
Ryc. 2. Zmiany na wewnętrznej stronie małżowin usznych przed i w trakcie leczenia.
Ryc. 3. Zmiany na brzuchu przed i w trakcie leczenia.
Ryc. 4. Przewlekłe zmiany (blizny z przebarwieniami) na głowie, nieustępujące w czasie leczenia.
Do kliniki weterynaryjnej została przywieziona sterylizowana suka, mieszaniec, w wieku około ośmiu lat, która od kilku tygodni przebywała w fundacji zajmującej się wyszukiwaniem domów adopcyjnych dla chorych psów. U pacjenta podejrzewano chorobę autoimmunologiczną. Wcześniej nie przeprowadzono badań dodatkowych, nie stosowano żadnego leczenia. Pochodzenie psa nie było znane.
W badaniu dermatologicznym stwierdzono liczne wyłysienia, łuski, owrzodzenia i strupy. Występowały również blizny oraz przebarwienia. Zmiany zlokalizowane były na skórze okolicy twarzowej, dookoła oczu, na wewnętrznej stronie małżowin usznych, na brzuchu, tułowiu oraz na skórze dalszych odcinków kończyn (ryc. 1-4). Miały kształt nieregularny, otoczone były obszarem rumienia. Zmiany zaobserwowano również na skórze nad wyniosłościami kostnymi obwodowych odcinków kończyn. Brak było objawów dermatologicznych na błonach śluzowych i na opuszkach palcowych. Nie stwierdzono świądu, zmiany były jednak bolesne.
Ze względu na brak jakichkolwiek danych z wywiadu wzięto pod uwagę wiele rozpoznań różnicowych – nużycę, ropowicę powierzchniową i głęboką, dermatofitozę oraz choroby autoimmunologiczne (szczególnie skórny toczeń rumieniowaty). Uwzględniono również zapalenie naczyń (vasculitis) i zapalenie wielomięśniowe.
Nużycę wykluczono poprzez wykonanie licznych głębokich zeskrobin skórnych, których wynik był ujemny. Badaniem cytologicznym stwierdzono ropowicę powierzchniową, którą uznano jednak za dermatozę wikłającą zmiany pierwotne. Dermatofitozę wykluczono ujemnymi badaniami z użyciem lampy Wooda, trichogramem oraz posiewem mikologicznym. W celu potwierdzenia i(lub) wykluczenia pozostałych chorób podjęto decyzję o przeprowadzeniu biopsji skóry i badania histopatologicznego.
Z okolicy zmian pobrano cztery wycinki skóry z użyciem trepanu biopsyjnego o średnicy 8 mm. Wycinki umieszczono w 10% roztworze formaliny i przesłano do laboratorium Laboklin do badania histopatologicznego. Ujawniło ono zwyrodnienie wodniczkowe komórek warstwy podstawnej naskórka oraz ich apoptozę (ciałka Civatte). Stwierdzono też łagodne okołonaczyniowe zapalenie skóry z obecnością limfocytów, komórek plazmatycznych oraz histiocytów. Widoczne było również łagodne nietrzymanie pigmentu. W jednej z próbek (mogły to być zmiany występujące najdłużej, tzw. nieaktywne) stwierdzono zanik mieszków włosowych oraz zwłóknienie okołomieszkowe. Przeprowadzono także badanie morfologiczne i biochemiczne krwi. Jedynym odstępstwem od normy były podwyższone aktywności kinazy kreatyninowej.
Na podstawie badania dermatologicznego oraz wyników badań dodatkowych, w tym badania histopatologicznego, ustalono rozpoznanie zapalenia skórno-mięśniowego (dermatomyositis).
