Małe zwierzęta
Nadciśnienie tętnicze w diagnostyce chorób serca i nerek
lek. wet. Arkadiusz Wolny1
dr n. wet. Sylwia Lew-Kojrys1,2
dr n. wet. Elżbieta Mikulska-Skupień1,3
Istnieje wiele zależności między sercem a nerkami. Oba te narządy wzajemnie na siebie oddziałują. Objawem łączącym niewydolność serca i nerek jest nadciśnienie. Nadciśnienie tętnicze wpływa niekorzystnie na wiele narządów organizmu. Skutkiem nadciśnienia są często powikłania określane jako powikłania narządowe (target-organ damage – TOD), a stwierdzenie objawów klinicznych nadciśnienia w tych narządach jest wskazaniem do leczenia hipotensyjnego.
SUMMARY
Systemic hypertension in the diagnosis of heart and kidney disease
There are many complex relationships between the heart and the kidneys. These organs influence one another. The symptom linking the failure of these two key organs is high blood pressure. Hypertension adversely affects many organs of the body. The damage that results from high BP is commonly referred to as target-organ damage (TOD), and the presence of TOD is generally an indication for antihypertensive therapy.
Key words: systemic hypertension, cardiovascular-renal axis, renal failure
Wstęp
Pomiar ciśnienia krwi jest nadal zbyt rzadko wykonywanym badaniem kontrolnym w gabinetach weterynaryjnych, czy to z braku odpowiedniego sprzętu, czy też z braku wiedzy na temat korelacji nadciśnienia tętniczego z innymi jednostkami chorobowymi. Nadciśnienie pierwotne (idiopatyczne) jest rzadkością u zwierząt. U pacjentów weterynaryjnych nadciśnienie jest z reguły wtórne, dlatego w celu wyleczenia podwyższonego ciśnienia musimy szukać współistniejącej choroby pierwotnej.
Pomiar ciśnienia powinien być przeprowadzany u każdego pacjenta geriatrycznego oraz w każdym przypadku gdy mamy do czynienia z psem cierpiącym na nefropatię z utratą białka, poliurię i polidypsję, nadczynność kory nadnerczy, cukrzycę, guz chromochłonny, choroby oczu (krwotok do przedniej komory oka, odklejenie siatkówki – ślepota), z powiększoną sylwetką serca na zdjęciu RTG, zaburzeniami neurologicznymi (drgawki) oraz otyłością. U kotów należy dodatkowo brać pod uwagę nadczynność tarczycy (2, 11) (tab. I).
Metody pomiaru ciśnienia
Ciśnienie krwi można mierzyć metodami bezpośrednimi i pośrednimi. W praktyce stosujemy metodę oscylometryczną (gdzie mamy trzy wartości – wartość skurczową, rozkurczową i średnią) oraz doplerowską. Obie są metodami pośrednimi, przy czym u kotów preferuje się metodę Dopplera, w której uzyskujemy jedynie wartość skurczową. Dodatkowo koty są pacjentami wymagającymi specjalnych warunków do tego, by badanie było w pełni diagnostyczne. Bardzo ważne jest miejsce wykonywania pomiarów. Powinno być ciche, a kot powinien mieć czas, by się w nim zaaklimatyzować (minimum 10-15 minut), najlepiej pod opieką właściciela. Umożliwia to zminimalizowanie stresu związanego z nowym miejscem.
