Małe zwierzęta
Stenty wewnątrztchawicze w leczeniu zapadnięcia tchawicy
lek. wet. Aleksandra Michalik
lek. wet. Paweł Kowalczyk
Zapadnięcie tchawicy to choroba często występująca u psów ras miniaturowych i toy, mogąca doprowadzić do poważnej niewydolności oddechowej i śmierci. Wśród metod jej leczenia wymienia się implantację stentu dotchawiczego. W artykule autorzy opisują swoje doświadczenia związane z tą metodą.
Summary
Intraluminal stents in tracheal collapse treatment
Tracheal collapse is a common disease in miniature and toy breed dogs. It can lead to severe dyspnea and death of the patient. Intraluminal stent placement is listed among the treatment options for this disease. The paper describes the authors’ experience with this method.
Key words: intraluminal stent, tracheal collapse
Zapadnięcie tchawicy to choroba stwierdzana stosunkowo często u ras miniaturowych i toy, takich jak yorkshire terrier, maltańczyk czy pomeranian. Choć pierwsze objawy mogą występować już u psów w wieku 1-5 lat, najczęściej pojawiają się u starszych (średni wiek 6-8 lat) (1, 8).
Etiologia zapadnięcia tchawicy nie jest znana. Wśród jej prawdopodobnych przyczyn wymienia się czynniki genetyczne, żywieniowe, alergeny, zaburzenia neurologiczne, choroby dolnych dróg oddechowych oraz zwyrodnienie macierzy chrzęstnej pierścieni tchawiczych. Chrząstkę szklistą zastępuje chrząstka włóknista i włókna kolagenowe, oprócz tego zmniejsza się ilość glikoprotein i glikozaminoglikanów, przez co pierścienie tracą sztywność i ulegają spłaszczeniu, najczęściej w płaszczyźnie grzbietowo-brzusznej. Na skutek zapadnięcia zmniejsza się światło tchawicy, a przepływ powietrza do płuc zostaje upośledzony. Prowadzi to do nietolerancji wysiłkowej, krztuszenia oraz duszności o różnym nasileniu.
Dochodzi także do przewlekłego zapalenia błony śluzowej tchawicy, prowadzącego do kaszlu oraz do metaplazji płaskokomórkowej nabłonka oddechowego, co z kolei upośledza oczyszczanie dróg oddechowych ze śluzu przez aparat rzęskowy. W następstwie metaplazji kaszel staje się jedynym mechanizmem oczyszczania dróg oddechowych. Zwiększa się także liczba i aktywność gruczołów śluzowych. Dodatkowo mięsień tchawiczy ulega zwiotczeniu i rozciągnięciu. Procesy te mają charakter postępujący i mogą dotyczyć fragmentu tchawicy lub całej jej długości, a nawet objąć oskrzela główne (najczęściej lewe). Do zapadania odcinka szyjnego tchawicy dochodzi w czasie wdechu, a odcinka piersiowego w czasie wydechu (1, 2, 7, 8).
Objawy kliniczne
Zapadnięcie tchawicy objawia się nieprawidłowym odgłosem oddechowym, nieproduktywnym kaszlem („krzyk gęsi”), nasilającym się zwłaszcza podczas pobudzenia, wysiłku fizycznego lub podrażnienia tchawicy (szarpnięcie obrożą), oraz nietolerancją wysiłk...
