Pęcherzyca liściasta jest jedną z najczęściej diagnozowanych chorób skóry o podłożu autoimmunologicznym u psów i kotów (Hnilica, 2014). Przyjęło się mówić, że choroba występuje niezależnie od wieku, płci i rasy, choć obserwacje kliniczne wskazują, że niektóre rasy psów oraz kotów wykazują większe predyspozycje do zapadania na choroby o charakterze immunologicznym, w tym na pęcherzycę liściastą. W przypadku psów tendencja do zachorowania wzrasta wraz z wiekiem, natomiast u kotów pęcherzyca liściasta pojawia się dość często w młodym wieku.

Choroba przeważnie ma charakter idiopatyczny, w niektórych przypadkach jednak można podejrzewać wpływ czynnika zakaźnego, takiego jak dermatofitoza u kotów, leiszmanioza. Pęcherzyca może też towarzyszyć innym procesom chorobowym w organizmie, na przykład nowotworom limfoidalnym (pęcherzyca paraneoplastyczna). Może również zostać zainicjowana przez kontakt z substancją toksyczną lub jej przypadkowe spożycie. Niewykluczony jest także wpływ szczepień profilaktycznych.

Pojawienie się choroby jest zatem wypadkową wymienionych wyżej czynników. Oznacza to, że w pewnych okolicznościach i w określonych warunkach u niektórych ras łatwiej może zachodzić proces autoimmunizacji.

Istotą choroby jest powstawanie autoprzeciwciał przeciwko cząstkom adhezyjnym komórek naskórka. Przeciwciała te po połączeniu z antygenem powodują rozluźnienie, a potem przerwanie połączeń naskórka, począwszy od jego warstwy podrogowej. Wyrazem klinicznym tego procesu jest powstawanie pęcherzy różnej wielkości, które deformują powierzchnię naskórka, niszcząc jego pierwotną strukturę. Przypuszcza się, że autoantygenem w pęcherzycy liściastej jest białko transbłonowe desmogleina 1, należące do desmosomalnych cząsteczek adhezyjnych keratynocytów.

Autoprzeciwciała (IgG), wiążąc się z autoantygenem, otwierają łańcuch zależności rozpoczynający się od utraty spójności naskórka, poprzez proteolizę cząsteczek adhezyjnych, z rozluźnieniem połączeń między keratynocytami (akantoliza). W konsekwencj...