W obecnych czasach nie można sobie wyobrazić prowadzenia profesjonalnej praktyki lekarsko-weterynaryjnej bez wykonywania badań krwi, obrazowania RTG lub badań mikrobiologicznych. Badaniem, które zasługuje na taką samą uwagę i jest nieodzowne, przynajmniej w niektórych specjalnościach medycznych, jest badanie cytologiczne.

Szczególnie w przypadku onkologii weterynaryjnej badanie mikroskopowe próbek komórkowych pobranych od pacjenta z podejrzewanym nowotworem jest warunkiem sine qua non do podejmowania jakichkolwiek decyzji dotyczących postępowania z pacjentem. Biorąc pod uwagę fakt, że około 35-40% psów i kotów zapada na różnego typu nowotwory oraz widoczna jest tendencja do zwiększania się zachorowalności, niestosowanie badania cytologicznego w praktyce klinicznej jest dużym niedociągnięciem zawodowym. Według dostępnego piśmiennictwa badanie cytologiczne w zależności od rodzaju badanej zmiany charakteryzuje się mniejszą lub większą wiarygodnością, zazwyczaj jednak jest ona oceniana wysoko – z czułością i swoistością często na poziomie 90-100%.

Żeby jednak uzyskać zadowalający rezultat testu, muszą być spełnione pewne warunki, a całą procedurę, która ma zakończyć się uzyskaniem wiarygodnego wyniku, rozpoczyna lekarz klinicysta pobierający próbkę do badania cytologicznego. Pominięcie nawet z pozoru błahych czynności może skutkować w najlepszym razie koniecznością powtórzenia biopsji, a w najgorszym narażeniem się na zarzut nieprofesjonalności ze strony klienta. Jeżeli do laboratorium zostaną przesłane nieopisane rozmazy, to istnieje duże ryzyko, że laborant przygotowujący preparat nie będzie w stanie określić, po której stronie szkiełka znajduje się materiał, co może skutkować jego starciem w czasie osuszania zabarwionego rozmazu. Brak informacji w skierowaniu na temat charakteru zmiany, jej lokalizacji oraz gatunku pacjenta sprawi, że okres oczekiwania na wynik wydłuży się (o czas potrzebny do uzyskania owych informacji, niezbędnych do interpretacji obrazu cytologicznego), a gruntowna ocena obrazu mikroskopowego przez patologa nie będzie możliwa. Z badań własnych wynika, że ilość informacji zawartych w piśmie przewodnim (skierowaniu) dołączanym do rozmazów cytologicznych odgrywa kluczową rolę w uzyskaniu wiarygodnego wyniku badania cytologicznego (1).