Intensywny kontakt ze zwierzętami towarzyszącymi sprzyja przeniesieniu zarazków na człowieka (19). Nawet klinicznie zdrowe zwierzę może przyczynić się do przeniesienia zakażenia. Pokąsania przez zwierzęta to częsty problem. Rany i urazy powstałe w ich wyniku mają postać od drobnych punktowych ran kłutych po rozległe rany miażdżone, amputacje, a nawet przypadki śmiertelne (19).

Z pokąsaniem wiąże się ryzyko zakażenia rany. Drobnoustroje izolowane z takich ran odpowiadają drobnoustrojom należącym do flory bakteryjnej jamy ustnej zwierzęcia kąsającego, pochodzącym z pokarmu spożywanego przez zwierzę oraz ze środowiska lub stanowiącym element flory bakteryjnej skóry ofiary (19). Zarazkami izolowanymi z ran powstałych w wyniku pokąsania przez psa częściej są: Pasteurella canis, Pasteurella multocida, Capnocytophaga canimorsus, paciorkowce i gronkowce, w tym Staphylococcus aureus i S. intermedius, oraz drobnoustroje beztlenowe. Natomiast patogenami częściej izolowanymi z ran będących następstwem pokąsania przez kota są: Pasteurella multocida, Pasteurella septica i Erysipelothrix rhusiopathiae (19). Na szczególną uwagę zasługują zakażenia C. canimorsus i P. multocida.

Zakażenia Capnocytophaga canimorsus

Czynnik etiologiczny

Bakterie należące do rodzaju Capnocytophaga są Gram-ujemnymi, warunkowo beztlenowymi, wolno rosnącymi pałeczkami stanowiącymi normalny element flory bakteryjnej jamy ustnej psów, kotów i ludzi. Spośród dziewięciu gatunków należących do rodzaju Capnocytophaga sześć występuje u ludzi, a pozostałe trzy u zwierząt (21). C. canimorsus po raz pierwszy została opisana w 1976 roku przez Bobo i Newtona (12). Występuje u psów i rzadziej u kotów. Szacuje się, że patogen może być obecny nawet u jednej czwartej psów (5). W bardziej szczegółowych badaniach opartych na wykorzystaniu metod hodowli oraz techniki PCR C. canimorsus stwierdzono w płytce nazębnej 69,7% psów i 54,8% kotów (17).

Diagnostyka zakażeń C. canimorsus opiera się na klasycznych metodach hodowlanych oraz technice PCR z wykorzystaniem sekwencji genów 16S-RNA (7). Do wzrostu drobnoustroju w warunkach in vitro konieczne jest zapewnienie specjalnych warunków hodowli. C. canimorsus charakteryzuje powolny wzrost (2-7 dni).

Drogi zakażenia

Do zakażeń C. canimorsus dochodzi zwykle w konsekwencji pokąsań przez psa lub zadrapań przez kota (14), zdecydowanie rzadziej w wyniku pokąsania przez kota (7). Opisano również przypadki zakażenia w wyniku polizania przez psa (21).

Patogeneza