Szybko zmieniający się klimat, gwałtowne zjawiska atmosferyczne, przesuwanie się ciepłych i gorących stref klimatycznych z południa na północ Europy stwarzają znakomite warunki do powiększania się obszarów występowania wielu owadów i pajęczaków uznawanych za tropikalne. Szereg stawonogów jest przenosicielami wielu chorób, co oznacza, że mogą szerzyć groźne dla zwierząt oraz człowieka zarazki, niewystępujące dotąd w określonych rejonach świata. Zaliczany jest do nich kleszcz afrykański z rodzaju Hyalomma, który może przenosić niebezpieczną dla człowieka gorączkę krymsko-kongijską.

Występowanie

W związku z pojawieniem się w Gujarcie (Indie) przypadków gorączki krymsko-kongijskiej przeprowadzono przesiewowe badania pod kątem obecności kleszczy Hyalomma. W okresie od stycznia do grudnia 2012 roku w rejonie Dadra i Nagarhaweli wykryto 71 larw oraz 148 osobników dorosłych, które należały do różnych gatunków. Zaobserwowano je u bydła, kóz, bawołów oraz psów i kotów (26). W 2022 roku stwierdzono 12 przypadków występowania Hyalomma marginatum u jaków w Tybecie (24), a w Mongolii i Ghanie także u baktrianów (4). Ich obecność odnotowano również w środkowej i północnej Turcji (20).

Hyalomma marginatum oraz Hyalomma rufipes pasożytują w stadium larwy i nimfy na małych ssakach oraz ptakach. Natomiast dorosłe osobniki można stwierdzić na skórze bydła, owiec, kóz, dzikich zwierząt kopytnych, a także koni. Oba gatunki kleszczy występują głównie w Europie Południowej, Afryce i Azji Południowo-Wschodniej. Są one dobrze znane jako wektory wirusa gorączki krymsko-kongijskiej (CCHF, Crimean-Congo Hemorrhagic Fever) i innych patogenów, takich jak Rickettsia aeschlimannii. W ostatnich latach wspomniane gatunki kleszczy spotykano sporadycznie. W latach 2018-2019 w Szwecji zidentyfikowano 20 kleszczy H. marginatum (18). Obecność kleszcza afrykańskiego zanotowano też w Finlandii (39). Nie należą one jednak do rodzimej (autochtonicznej) fauny żyjącej na tym terenie. W lipcu 2016 roku w ogrodzie zoologicznym w Tybindze (Badenia-Wirtembergia, Niemcy) znaleziono samicę kleszcza z rodzaju Hyalomma. Pajęczak został zidentyfikowany gatunkowo na podstawie morfologii oraz za pomocą metod biologii molekularnej jako H. marginatum (33). W roku 2018 w południowych Niemczech na przełomie lata i jesieni znaleziono 35 kleszczy. Technikami biologii molekularnej wykluczono u nich nosicielstwo wirusa CCHF oraz bakterii z rodzaju Coxiella i pierwotniaków Babesia spp. i Theileria spp. Te zaimportowane z krajów tropikalnych kleszcze były w stanie zamknąć swój cykl życiowy od stadium larwy po postać dorosłą, co wskazywało na warunki sprzyjające ich rozwojowi.