Nie ma pewnych ustaleń dotyczących tej choroby u koni, ale poniższe informacje mogą pomóc rozpoznawać ją i hamować jej rozwój.

Gdy Dennis Brooks, DVM, PhD, DACVO, profesor oftalmologii na University of Florida College of Veterinary Medicine, studiował weterynarię w późnych latach 70., „konie nie miały jaskry”. Przynajmniej tyle na ten temat mówiono.

W tym czasie nie było przyrządów pomiarowych do określania ciśnienia wewnątrzgałkowego (IOP), żadnych tonometrów. „Tonometry stały się dostępne we wczesnych latach osiemdziesiątych i mogliśmy zacząć mierzyć IOP u koni” – stwierdza Brooks. – „Odkryliśmy, że u koni występuje jaskra i można ją leczyć, mogliśmy więc przynajmniej stabilizować pozostałe zdolności widzenia przez stosunkowo długi czas”.

W piśmiennictwie z lat 60. XIX wieku można znaleźć informacje, że wojskowi lekarze weterynarii za pomocą opuszek palców wykrywali wysokie ciśnienie w oczach koni kawaleryjskich z zapaleniem błony naczyniowej oka.¹ „W tamtych czasach nazywano tę chorobę nadciśnieniowym zapaleniem błony naczyniowej oka” – mówi Brooks, – „ale nie było możliwe wykonanie pomiarów, by określić jego nasilenie. Wiadomo było, że konie ze ‘ślepotą miesięczną’ mają nieprawidłowe IOP, ale nie rozumiano jeszcze istoty jaskry”.

Przyczyny i fizjologia

Jaskra u koni jest najczęściej spowodowana zapaleniem wewnątrz gałki ocznej w wyniku nawracającego zapalenia błony naczyniowej oka. Podobnie jak w przypadku jaskry u ludzi, choroba ta u koni jest czasami bolesna i doprowadza w końcu do utraty wzroku. W początkowych stadiach jaskry u chorych koni może być widoczne tylko niewielkie zmętnienie rogówki. Zatkanie odpływu cieczy wodnistej z przedniej części oka powoduje podwyższenie IOP.² To z kolei prowadzi do zmniejszonego przepływu krwi do siatkówki i ograniczenia przepływu cytoplazmy we włóknach nerwu wzrokowego, co jest przyczyną śmierci komórek siatkówki, ucisku nerwu wzrokowego i ślepoty.²

Ciecz wodnista wytwarzana jest przez wyrostki ciała rzęskowego i zapewnia zaopatrzenie metaboliczne rogówki oraz wewnętrznych struktur oka. Przepływa z tylnej komory oka poprzez źrenicę do przedniej komory oka i wypływa z oka poprzez tęczówkowo-rogówkowe lub naczyniówkowo-twardówkowe drogi odpływu.² Konie wyróżniają się tym, że aż do 50% cieczy wodnistej odpływa poprzez naczyniówkowo-twardówkowe drogi odpływu.

Jaskra u koni może być pierwotna (spowodowana nieprawidłowym rozwojem dróg odpływu cieczy wodnistej) lub wtórna (na skutek zablokowania dróg odpływu spowodowanego nawracającym zapaleniem błony naczyniowej oka, guzami wewnątrzgałkowymi, perforacją ...