Toksykologia
Niebezpieczne piękno – zatrucia oleandrem u psów, koni i innych gatunków
Lynn Hovda
Opisany przypadek umyślnego spowodowania zatrucia tą śmiertelnie niebezpieczną rośliną rodzi pytanie: czy można rozpoznać objawy i uratować pacjenta?
Niedawne doniesienia medialne o celowym otruciu psa i dwóch koni przy użyciu przynęt zawierających cząstki oleandra zostały potwierdzone w biuletynie „California Food Animal Health and Food Safety” (CFAHS) z kwietnia 2016 r.1 W wyniku zjedzenia przynęt rozłożonych wzdłuż płotu i na wybiegu dla koni śmiertelnemu zatruciu uległy 18-letni koń zimnokrwisty oraz pies, a u kolejnego konia wystąpiły kliniczne objawy zatrucia, ale zwierzę wyzdrowiało. Przynęty miały postać ciasteczek zawierających „owies, tarte jabłka, marchew i melasę” oraz „bardzo drobne fragmenty zielonych liści rozproszone w całej objętości”.1 Analiza wykazała obecność w przynętach dużych ilości oleandryny, która jest jedną z toksyn obecnych w krzewie Nerium oleander.1
Przyczyna
Nerium oleander (oleander pospolity) i Thevetia peruviana (tewecja peruwiańska, żółty oleander) to dwa najbardziej pospolite gatunki oleandrów (rodzina toinowate – Apocynaceae).2,3 Oleander pospolity pochodzi z obszaru Morza Śródziemnego, a T. peruviana wywodzi się z tropikalnych regionów Ameryki. Obecnie oba gatunki są uprawiane w wielu miejscach strefy zwrotnikowej i podzwrotnikowej jako zimozielone rośliny ozdobne. N. oleander jest gatunkiem szeroko rozpowszechnionym w USA. Można go spotkać przede wszystkim na południu kraju i w Kalifornii, choć kilka bardziej odpornych odmian występuje również na innych terenach.4 T. peruviana jest tam rzadka, częściej można ją spotkać w wielu regionach Meksyku i w krajach Ameryki Środkowej, gdzie jest wykorzystywana jako roślina ozdobna. Artykuł dotyczy oleandra pospolitego (N. oleander).
Ładne kwiatki
Oleander pospolity to krzew lub drzewo osiągające wysokość 1,8-3,6 m.2,3 Liście są wąskie, często opisywane jako lancetowate, barwy ciemnozielonej, z dość wyraźnymi żółtawymi żyłkami. Rosną w parach lub po trzy w okółku.
Kwiaty mają średnicę 5-7,5 cm, 5-krotne korony o pofalowanych brzegach, barwę białą, różową, łososiową lub czerwoną i tworzą baldachogrona na krańcach gałązek. Owoce oleandra mają postać długich wysmukłych strąków lub torebek z nasionami pokrytymi puszkiem. Sok jest bezbarwny i lepki.
Wszystkie części N. oleander są trujące.2,3,5 Zidentyfikowane substancje o działaniu toksycznym to glikozydy nasercowe, które można wykryć w korzeniach, łodygach, liściach, kwiatach, nasionach i owocach, a także w soku, nektarze, a nawet w wodzie,...
