Źródła podają różne prawidłowe wartości ciśnienia tętniczego mierzonego w warunkach szpitalnych. A jakie wartości pani uważa za prawidłowe?

Tabela 1. Obraz kliniczny powikłań narządowych nadciśnienia tętniczego*

Tabela 2. Choroby, które mogą być powiązane z nadciśnieniem tętniczym*

Dokładny pomiar ciśnienia tętniczego u zwierząt w warunkach klinicznych jest często wyzwaniem. Kluczowy jest dobór pacjentów, ponieważ nadciśnienie tętnicze rzadko występuje u młodych osobników, które poza tą chorobą są zdrowe.¹ Wykazano, że nadciśnienie tętnicze prowadzi do powikłań narządowych obejmujących głównie narząd wzroku, nerki, mózg i serce (tab. 1). Zaburzenia dotyczące jednego z tych narządów powinny skłonić lekarza weterynarii do zmierzenia ciśnienia tętniczego. Pomiar taki należy też przeprowadzić u pacjentów, którzy chorują na którąkolwiek z chorób związanych z nadciśnieniem tętniczym (tab. 2).

Moment wystąpienia powikłań narządowych nadciśnienia tętniczego jest różny u poszczególnych pacjentów. Zależy on także od wartości ciśnienia i szybkości jego zmiany. Zasadniczo jednak, kiedy wartość ciśnienia skurczowego w trzech albo czterech pomiarach stale przekracza 160 mmHg, konieczne jest przeprowadzenie dalszego postępowania diagnostycznego. Sposób leczenia jest uzależniony od obecności lub ustąpienia choroby pierwotnej.

Pomiar pośredni

W praktyce klinicznej najczęściej używanymi metodami pośredniego pomiaru ciśnienia tętniczego są metoda oscylometryczna i metoda Dopplera (Doppler ultradźwiękowy).

Metoda oscylometryczna

Aparat wykrywa oscylacje (drgania) ściany naczynia krwionośnego zatkanego nadmuchiwanym mankietem. Określa on średnie ciśnienie tętnicze (MAP, z ang. mean arterial pressure) w momencie, w którym oscylacje są najsilniejsze. Na podstawie MAP obliczane jest ciśnienie skurczowe i rozkurczowe. Metoda ta jest zazwyczaj bardziej precyzyjna u psów niż u kotów.²

Doppler ultradźwiękowy (sfigmomanometria)

Przepływ krwi jest wykrywany przy użyciu kryształów piezoelektrycznych, a obwodowe naczynie krwionośne jest zatykane nadmuchiwanym mankietem. Wartość ciśnienia skurczowego, odczytywana w trakcie spuszczania powietrza z mankietu, jest równa ciśnieniu (w mankiecie – przyp. tłum.) w momencie kiedy tętnienie zaczyna być ponownie słyszalne. Metoda ta jest uznawana za najdokładniejszą u przytomnych kotów.³

Jak zapewnić spójność pomiarów?

Aby zapewnić wiarygodność i powtarzalność otrzymywanych pomiarów ciśnienia tętniczego (przy użyciu obu metod), trzeba uwzględnić wiele czynników.

• Osoba wykonująca pomiary powinna dobrze znać się na obsłudze aparatu, wiedzieć, jak i gdzie umieścić mankiet oraz jak ułożyć pacjenta do pomiaru. Konieczne jest opracowanie standardowego protokołu badania.
• Szerokość mankietu powinna wynosić 40% obwodu kończyny u psów, a 30% u kotów.⁴
• Aby pacjent mógł się zaaklimatyzować, powinien znaleźć się w cichym pomieszczeniu na co najmniej 10 minut przed pomiarem. Należy dodać, że obecność właściciela jest często pomocna.
• Trzeba wykonać serię przynajmniej trzech albo czterech pomiarów.
• Takie dane jak wartość ciśnienia tętniczego, rozmiar mankietu i jego umiejscowienie powinny zostać umieszczone w dokumentacji pacjenta, aby móc się do nich odnosić w przyszłości.

Veterinary Medicine • Vol 105, No 12, December 2010, p. 560

Jennifer L. Garcia, DVM, DACVIM
Houston, Texas