Resekcja głowy i szyjki kości udowej uważana jest za zabieg łatwy do przeprowadzenia. Niejednokrotnie wykonują go studenci w czasie studiów weterynaryjnych. Efekt operacji zależy od starannej kwalifikacji pacjentów do zabiegu, jego perfekcyjnego wykonania i optymalnego leczenia pooperacyjnego. Ściśle rzecz biorąc, w czasie zabiegu należy usunąć zarówno głowę, jak i szyjkę kości udowej. Dla uproszczenia w tekście stosowany będzie zwrot „resekcja głowy kości udowej”.

Wskazania do resekcji głowy i szyjki kości udowej

Za wskazania do resekcji głowy kości udowej uważa się:

• dysplazję biodrową
• zmiany zwyrodnieniowe stawu biodrowego (ryc. 1)
• chorobę Legg–Calve–Perthesa
• zwichnięcie stawu biodrowego
• złamanie panewki stawu biodrowego
• powikłania po protezowaniu stawu biodrowego.^17,7,6,14

Istotnym parametrem przy kwalifikacji do zabiegu jest masa ciała, względnie wielkość zwierzęcia. Im zwierzę jest mniejsze, tym lepszy efekt pooperacyjny. Koty i psy o masie ciała poniżej 17 kg uważane są generalnie za dobrych kandydatów do zabiegu. Innymi czynnikami są: rodzaj zmian będących przyczyną zwyrodnienia stawu biodrowego, wiek pacjenta, okres trwania choroby, technika operacyjna oraz opieka pooperacyjna.

Dostęp przednio-boczny do stawu biodrowego

Celem leczenia jest wytworzenie stawu rzekomego (pseudoarthrosis). Tworzony jest on przez zbitą tkankę łączną. Należy starać się przy tym, aby nie dochodziło do stykania się pozostałej części kości udowej z panewką, względnie kośćmi miednicy. Struktury anatomiczne ważne dla przeprowadzenia operacji przedstawiono w sposób schematyczny na ryc. 2.

Zabieg najlepiej wykonywać w dwuosobowym zespole. Dostęp do stawu biodrowego wykonujemy od strony przednio-grzbietowej u pacjenta ułożonego na boku (operowaną stroną do góry).⁸ Cięcie skórne rozpoczyna się nieco proksymalnie od krętarza większego, biegnie wzdłuż przedniej krawędzi kości udowej w kierunku rzepki i kończy się w połowie trzonu kości udowej. Po podwiązaniu naczyń skórnych należy zidentyfikować na podstawie przebiegu włókien mięśniowych leżący doogonowo mięsień dwugłowy uda (m. biceps femoris) (włókna biegną w kierunku proksymalno-dystalnym) i przeciąć blaszkę powierzchowną powięzi szerokiej na jego doczaszkowej krawędzi. Otwarcie drugiej blaszki powięzi szerokiej wykonujemy przez wbicie nożyczek dystalnie na mięśniu czworogłowym uda (m. quadriceps femoris). Następnie powiększamy cięcie nożyczkami Metzenbauma w kierunku proksymalnym do wysokości krętarza trzeciego. Tutaj zmieniamy kierunek cięcia na doczaszkowo-bliższy i prowadzimy cięcie brzuścami mięśniowymi napinacza powięzi szerokiej (m. tensor fasciae latae) i mięśnia pośladkowego powierzchownego (m. glutaeus superficialis). U kotów różnicowanie tych dwóch mięśni jest praktycznie niewykonalne. Tym samym cięcie drugiej blaszki powięzi szerokiej przybiera kształt litery L. Na tym etapie wskazane jest założenie rozwieracza Gelpiego, zakotwiczonego doogonowo w mięśniu dwugłowym uda, a doczaszkowo w mięśniu napinaczu powięzi szerokiej.