Przewlekła choroba nerek stanowi jedną z głównych przyczyn zachorowalności i śmiertelności małych zwierząt, szczególnie starszych psów i kotów. Pacjent nefrologiczny jest codziennym gościem w naszych przychodniach weterynaryjnych. Statystycznie u jednego na 10 psów oraz jednego na trzy koty rozwinie się przewlekłe uszkodzenie nerek.

Artykuł Gregory’ego F. Grauera, jednego z członków IRIS, przedstawia wytyczne dotyczące leczenia przewlekłej choroby nerek u psów i kotów na podstawie zaleceń IRIS, czyli Międzynarodowego Towarzystwa Nefrologicznego.

Czym jest IRIS i czy warto korzystać z wytycznych przedstawionych w artykule?

Dwadzieścia lat temu, gdy rozpoczęła się moja przygoda z weterynarią, w Wiedniu, w trakcie corocznego Congress of the European Society of Veterinary Internal Medicine, powstało międzynarodowe stowarzyszenie zajmujące się chorobami nerek – IRIS (International Renal Interest Society). IRIS kierowany jest przez 15 lekarzy weterynarii z 10 krajów. Wszyscy mają duże doświadczenie w dziedzinie nefrologii weterynaryjnej. Większość z nich znamy jako autorów książek i artykułów naukowych oraz wykładowców, którzy niejednokrotnie gościli w Polsce. Międzynarodowe Towarzystwo Nefrologiczne zostało utworzone, aby poszerzyć zakres wiedzy na temat chorób nerek małych zwierząt, znaleźć możliwości jak najszybszego ich rozpoznawania oraz opracować najskuteczniejsze metody leczenia.

Na podstawie oceny stężenia kreatyniny, nasilenia białkomoczu oraz wartości ciśnienia krwi IRIS wyodrębniło cztery stadia przewlekłej choroby nerek (CKD). W ostatnich latach do wczesnego rozpoznawania CKD wykorzystuje się także stężenie symetrycznej dimetyloargininy (SDMA).

SDMA powstaje na skutek wewnątrzjądrowej metylacji L-argininy i jest uwalniana do krwi po proteolizie. Usuwana jest przede wszystkim przez filtrację kłębuszkową. Na stężenie SDMA nie ma wpływu wchłanianie zwrotne oraz wydzielanie w kanalikach. Podobnie jak w przypadku kreatyniny, stężenie SDMA wymaga interpretacji z uwzględnieniem stanu nawodnienia pacjenta oraz ciężaru właściwego moczu. W odróżnieniu od kreatyniny nie zależy od masy mięśniowej. Wartość referencyjna SDMA dla psów i kotów jest taka sama i wynosi 0-14 µg/dl. SDMA rośnie średnio przy 40-procentowej utracie czynności nerek, w przeciwieństwie do kreatyniny, której stężenie nie wzrasta aż do momentu utraty 75% czynności nerek. Gdy stężenie kreatyniny znajduje się jeszcze w zakresie wartości referencyjnych, wzrost SDMA sygnalizuje wczesne stadium uszkodzenia nerek.