Konie
Wygrać z glistami końskimi – przemyślana strategia zwalczania pasożytów u źrebiąt i młodych koni
Ed Kane
Lekarze weterynarii zajmujący się końmi mogą wyjaśnić właścicielom i opiekunom tych zwierząt, jakie jest ryzyko stosowania ciągle tego samego sposobu odrobaczania – i mogą zaoferować im indywidualne rozwiązanie tego problemu w każdym stadzie.
W pierwszym roku życia koni jednym z najbardziej chorobotwórczych pasożytów, jakie pojawiają się u źrebiąt, jest Parascaris equorum. Jak mówi Wendy Vaala, VMD, DACVIM, parazytolog specjalizujący się w chorobach pasożytniczych koni, nicień ten może powodować choroby układu oddechowego, słaby rozwój, utratę masy ciała, niedrożność jelita cienkiego, zapalenie otrzewnej i śmierć źrebięcia.1
Odporność u konia pojawia się zwykle w wieku od 8 do 18 miesięcy. Do tego czasu P. equorum może dokonać spustoszeń w organizmie konia. „Jeżeli chodzi o młode konie, szczególnie źrebięta i odsadki, zwalczanie glist powinno być na pierwszym miejscu ze względu na ich chorobotwórczość” – mówi dr Vaala.
Problem ten jest dodatkowo komplikowany przez rosnącą liczbę opornych na leki populacji glist, czego przyczyną jest nadmierne stosowanie leków przeciwrobaczych. „Objawami wskazującymi, że program zwalczania pasożytów w stadninie nie jest skuteczny, mogą być objawy choroby układu oddechowego oraz pokarmowego u młodych źrebiąt, związane z obecnością pasożytów P. equorum” – stwierdza dr Vaala. Strategiczne podejście do problemu, polegające na odrobaczaniu tylko tych koni, u których jest to wskazane, oraz monitorowaniu skuteczności działania leku poprzez liczenie jaj pasożytów w próbce kału (FEC) i przeprowadzanie testu na redukcję liczby jaj w kale po odrobaczeniu (FECRT), pomaga chronić zdrowie koni.
Innym ważnym pasożytem koni są słupkowce małe. Na szczęście nie są one tak śmiertelnie groźne jak glisty i lekarze weterynarii niezbyt często obserwują objawy chorobowe związane z tymi inwazjami u koni, które mają zapewnioną dobrą opiekę i właściwe żywienie.
Potencjalne bariery utrudniające osiągnięcie sukcesu
Według dr Vaala osiągnięcie sukcesu w programie zwalczania pasożytów w stadninach mogą utrudnić następujące czynniki:
- Duże zagęszczenie koni na pastwisku, które może utrudniać zastosowanie metod ograniczania okresowego zanieczyszczenia pastwiska jajami i larwami pasożytów.
- „Otwarte stadniny”, z częstym wprowadzaniem nowych klaczy i źrebiąt o nieznanym statusie zarażenia pasożytami i nieokreślonej ich wrażliwości na leki przeciwrobacze.
- Długotrwałe intensywne odrobaczanie źrebiąt i odsadków, zaczynające się w zbyt wczesnym wieku i kontynuowane tą samą klasą leków przeciwrobaczych z dużą częstotliwością, bez monitorowania za pomocą FEC, by ocenić skuteczność działania preparatów.
- Niechęć właścicieli koni do zmiany tradycyjnych sposobów odrobaczania, które stosowano przez lata, a może nawet dekady.
- Kwestie ekonomiczne, które mogą ograniczać opartą na wynikach badań FEC ocenę zarobaczenia ze względu na dodatkową pracę i wydatki na diagnostykę.
- Gdy występują te czynniki, tym ważniejsze jest, aby lekarze weterynarii wprowadzali ściśle ukierunkowany program i edukowali właścicieli stadnin w zakresie roli FEC i FECRT w ograniczaniu powstawania oporności na leki przeciwrobacze.
Cykl życiowy glist końskich
Poniżej opisano cykl życiowy P. equorum i jego wpływ na młode konie:
- Źrebięta zjadają jaja P. equorum zawierające larwy na zakażonych pastwiskach, na padokach, w stajni, w boksach.
- Po połknięciu jaj w świetle jelita wylęgają się z nich larwy, które penetrują błonę śluzową jelita, wnikają do naczyń limfatycznych i są transportowane do wątroby.
- Mniej więcej po tygodniu larwy przechodzą w następne stadium rozwojowe L3 i przedostają się do płuc przez żyłę główną dolną. Następnie przebijają się przez naczynia włosowate do pęcherzyków płucnych.
- Po 2-3 tygodniach migracji w płucach larwy są wykasływane, połykane i wracają do światła jelita, gdzie przez dwa do trzech miesięcy dojrzewają do postaci dorosłych glist, składających jaja.
- Jaja zostają wydalone na pastwisku lub w stajni, gdzie w sprzyjających warunkach środowiskowych stają się inwazyjne w ciągu dwóch tygodni. Ze względu na grubą otoczkę jaja są bardzo odporne na niekorzystne warunki środowiskowe – mogą przetrwać niskie temperatury i pozostawać na pastwisku przez 5-10 lat.
