U zwierząt z objawami zwiększonego wysiłku oddechowego tlenoterapia stanowi ważny element leczenia. Niedotlenienie (hipoksja) oznacza stan, w którym tkanki nie są w wystarczający sposób zaopatrywane w tlen. Może rozwinąć się na skutek wielu zaburzeń (tab. 1). W zależności od tego, co stanowi bezpośrednią przyczyną hipoksji, zapewnienie tlenu z dodatkowego źródła może być niezwykle pomocne (na przykład w przypadku niewydolności serca lub zwłóknienia płuc). Niemniej jednak istnieją też zaburzenia powodujące niedotlenienie, które nie reagują na tlenoterapię. W ich przebiegu poprawa stanu pacjenta będzie uzależniona od podjęcia dodatkowych, alternatywnych działań leczniczych (na przykład przetoczenia krwinek czerwonych u pacjenta z niedokrwistością).

We wstępnym postępowaniu z pacjentem należy zawsze zakładać, że tlenoterapia jest właściwym działaniem, do czasu uzyskania dalszych informacji, które pozwolą w bardziej szczegółowy sposób wyjaśnić naturę zaburzenia w konkretnym przypadku. W dłuższej perspektywie, jeżeli zwierzę będzie otrzymywało tlen w wysokich stężeniach przez kilka kolejnych dni, może u niego dojść do zatrucia tlenem.¹ Artykuł ten skupia się na praktycznych aspektach zapewnienia dodatkowego tlenu psom i kotom będącym pacjentami lecznic weterynaryjnych.

Czy ten pacjent mógłby odnieść korzyść z podawania tlenu?

Istnieje kilka objawów, które już w trakcie triage’u (wstępnej klasyfikacji pacjenta do konkretnej grupy ryzyka – przyp. tłum.) mogą skłonić lekarza do rozpoczęcia tlenoterapii. Są to między innymi: zwiększona częstotliwość oddechów, spłycenie oddechów i przyjmowanie pozycji odciążającej, ułatwiającej zwierzęciu oddychanie (ryc. 1), sinica oraz obecność nieprawidłowych szmerów oddechowych. Podczas bardziej szczegółowego badania klinicznego może okazać się, że niektóre z przyczyn niewydolności oddechowej „nie pasują” do choroby układu oddechowego.² Dotyczy to tych pacjentów, u których pomimo braku choroby układu krążenia i choroby układu oddechowego obserwuje się zwiększoną częstotliwość oddechów i zwiększony wysiłek oddechowy, na przykład zwierząt z dużą objętością płynu w jamie brzusznej, bólem lub kwasicą metaboliczną albo pacjentów, którzy otrzymali konkretne leki (na przykład z grupy opioidów bądź glikokortykosteroidów).

Ilościowa ocena wydolności płuc może dostarczyć bardziej obiektywnych danych, które uzasadniłyby konieczność prowadzenia tlenoterapii u danego pacjenta. Umożliwiają ją takie narzędzia jak pulsoksymetr lub analizator do oceny równowagi kwasowo-zasa...