Ten często stosowany miejscowo środek do leczenia nowotworów u ludzi może prowadzić do śmierci, jeżeli zostanie połknięty przez psa lub kota. Co jest najgorsze? Lekarze medycyny często nie ostrzegają pacjentów o zagrożeniu, jakie stanowi on dla ich zwierząt.

Pewnego pracowitego dnia wypełnionego pacjentami w twojej lecznicy zjawia się zapłakany pan Kowalski – jeden z twoich najlepszych klientów. Na rękach trzyma swojego maleńkiego yorka, u którego występują drgawki. „Jak długo trwa ten stan?” – pytasz. „Około 20 minut, starałem się przyjechać jak najszybciej” – odpowiada pan Kowalski.

Zakładasz zwierzęciu kateter dożylny, podajesz kolejne dawki diazepamu, a potem fenobarbitalu. Nie ma żadnej poprawy. Dopiero bolus z propofolu powstrzymuje drgawki na tyle, że możesz porozmawiać z klientem.

Pytasz właściciela, co robił tego dnia pies i czy mógł zjeść coś szkodliwego. Pan Kowalski sięga do kieszeni i wyciąga pogryzioną tubkę 5-procentowego fluorouracylu w kremie do stosowania miejscowego. „Jedyne, co zauważyłem, to że gryzł dzisiaj tę tubkę”. Kiedy widzisz tubkę kremu z fluorouracylem, serce ci zamiera. W tym momencie zdajesz sobie sprawę, że szanse, by pomóc psu, są marne.

Do czego używa się fluorouracylu?

Fluorouracyl jest lekiem z grupy antymetabolitów wykorzystywanym w chemioterapii. Jest dostępny zarówno w postaci dożylnej, jak i miejscowej. Stosuje się go przy różnych nowotworach i stanach przednowotworowych w medycynie człowieka. Działa poprzez przyłączanie się do syntazy tymidylanowej, która odpowiada za przepisywanie nukleotydu deoksyurydyny na tymidynę, i jej hamowanie. Prowadzi to do rozpadania się łańcucha DNA i w końcu śmierci szybko dzielących się komórek.^1,2

Fluorouracyl jest często stosowany w medycynie człowieka do leczenia chorób dermatologicznych, takich jak nowotwory naskórkowe (na przykład rak płaskonabłonkowy lub rak podstawnokomórkowy), rogowacenie słoneczne i bielactwo.² Stosowanie miejscowego fluorouracylu w medycynie weterynaryjnej jest ograniczone, przede wszystkim ze względu na jego toksyczność dla psów i kotów. Istnieją jednak pojedyncze doniesienia na temat jego użycia w nowotworach oka u psów i rogowaceniu słonecznym u kotów.^3,4 Ekspozycja psów i kotów na fluorouracyl do stosowania miejscowego jest zazwyczaj przypadkowa, a jej skutkiem jest przeważnie śmierć.