Dreny chirurgiczne to implanty umożliwiające usunięcie płynu i(lub) gazu z rany albo jamy ciała. Ta szeroka definicja obejmuje sondy nosowo-żołądkowe, cewniki moczowe, cewniki naczyniowe oraz zastawki komorowo-otrzewnowe. Opisanie wszystkich rodzajów drenów wychodzi jednak poza zakres tego artykułu. Zostaną w nim omówione dreny używane w leczeniu ran (pourazowych bądź chirurgicznych), dreny stosowane w przestrzeni otrzewnowej i opłucnowej oraz dreny wykorzystywane w terapii podciśnieniowej. Artykuł przedstawia wskazania do stosowania drenażu, rodzaje drenów, zalety i wady każdego rodzaju oraz najczęstsze powikłania.

Wskazania

Dreny mogą być pomocne w przebiegu procesu gojenia poprzez ułatwianie usuwania mediatorów stanu zapalnego, bakterii, ciał obcych oraz tkanek martwiczych.¹ Obniżając ciśnienie, mogą łagodzić przebieg choroby i zmniejszać stan zapalny, ponieważ nadciśnienie może zaburzać perfuzję, a nawet powodować ból. Dodatkowo dreny umożliwiają monitorowanie potencjalnych powikłań dzięki łatwemu pobieraniu próbek płynu podczas gojenia. Mogą też być stosowane w leczeniu powikłań związanych z martwą przestrzenią po uprzednim ustaleniu przez patologa, że resekcja nowotworu była całkowita i margines chirurgiczny został zachowany.²

Główne wskazania do zastosowania drenażu chirurgicznego obejmują potrzebę usunięcia martwych tkanek, płynu lub gazu oraz zapobieganie gromadzeniu się płynu bądź gazu. Martwa przestrzeń wytworzona pomiędzy tkankami na skutek przerwania ciągłości podskórnych tkanek łącznych jest zjawiskiem niepożądanym, ponieważ płyn, który zwykle ją wypełnia, stanowi podłoże dla wzrostu bakterii. Analiza 228 przypadków (33 koty i 195 psów) wykazała, że zamknięty drenaż ssący zastosowano u 47,1% pacjentów do zamknięcia ran pourazowych, u 26,5% do zamknięcia rany po usunięciu guza, u 17,6% do zamknięcia niegojących się ran i w pojedynczych przypadkach w leczeniu ropni, pourazowej przepukliny oraz po amputacji.³

Rodzaje drenów

W weterynarii stosuje się wiele rodzajów drenów. Niektóre są dostępne komercyjnie, inne można wykonać z cewników lub rurek będących na wyposażeniu większości lecznic weterynaryjnych. Materiały używane do wykonania drenów obejmują lateks, silikon, polietylen i chlorek poliwinylu. Rodzaj materiału określa, jaką metodę sterylizacji danego drenu należy zastosować. Sam materiał może również wpływać na gojenie się ran, ponieważ rozmaite są reakcje tkanek na różne materiały. Odczyny tkankowe powodują najczęściej cewniki z czerwonej gumy oraz lateksu, a najrzadziej występują one w przypadku wykorzystania polietylenu, polichlorku winylu oraz silikonowych rurek (są bardziej obojętne biologicznie).¹