W poniższym artykule przedstawiamy wszystko, co powinieneś wiedzieć o badaniu, ocenie i diagnostyce różnicowej pacjentów weterynaryjnych po utracie wzroku.

Nagła ślepota u zwierzęcia towarzyszącego jest wydarzeniem stresującym zarówno dla pacjenta, jak i dla jego właściciela. Na szczęście w wielu przypadkach udaje się przywrócić zdolność widzenia. Mimo to jednak lekarze weterynarii i opiekunowie naszych pacjentów powinni być świadomi, że ostra utrata wzroku może być – i często jest – przejawem choroby ogólnoustrojowej. A zatem wszystkie zwierzęta prezentowane z powodu zaburzeń widzenia, w tym te, u których ślepota okazuje się nieodwracalna, powinny być poddawane kompleksowemu badaniu pod kątem zmian o charakterze typowo okulistycznym, ale też ogólnoustrojowym. Współistniejące choroby układowe mogą bowiem powodować poważne i długotrwałe pogorszenie stanu zdrowia zwierzęcia.

Wywiad

Jak w przypadku każdej innej dolegliwości, badanie pacjenta należy zacząć od zebrania wywiadu. Trzeba dowiedzieć się od właścicieli zwierzęcia, czy ślepota wystąpiła nagle, czy też postępowała stopniowo. Często zdarza się, że opiekunowie zgłaszają gwałtowną utratę wzroku u swojego pupila, podczas gdy w badaniu okulistycznym obserwuje się zmiany typowe dla procesów patologicznych o charakterze przewlekłym. Dzięki umiejętnemu zadawaniu pytań nierzadko dowiadujemy się, że upośledzenie zdolności widzenia zwierzęcia zostało u niego zauważone, kiedy jego środowisko uległo zmianie (na przykład podczas wizyty u przyjaciół właścicieli). Można więc podejrzewać, że w sytuacji gdy wzrok naszego pacjenta słabł stopniowo od dłuższego czasu, nauczył się on nawigacji we własnym domu bez polegania na tym zmyśle. Zmiana otoczenia spowodowała jednak, że zwierzę zaczęło wpadać na obiekty, a właściciele nabrali mylnego przekonania, że ślepota pojawiła się nagle.

Kolejną ważną informacją jest to, czy zaobserwowane pogorszenie wzroku zwierzęcia było związane z wyraźnym upośledzeniem widzenia nocnego. Jednym z pierwszych behawioralnych sygnałów wskazujących na rozwijanie się u pacjenta wrodzonych chorób zwyrodnieniowych zewnętrznej warstwy siatkówki (znanych pod nazwą postępującego zaniku siatkówki) są trudności z orientacją w ciemnym otoczeniu, ponieważ pręciki szybciej ulegają niszczeniu niż czopki. Należy jednak zachować ostrożność, aby podczas rozmowy nie naprowadzać klientów na oczekiwaną odpowiedź. Zamiast sugestii: „Czy wydaje się państwu, że zwierzę gorzej widzi w nocy?” lepiej zadać neutralne pytanie, na przykład: „Czy zauważyli państwo jakąś różnicę pomiędzy tym, jak pacjent radzi sobie w dzień, a jak w nocy?”. Inne czynności właściwe pręcikom (takie jak rejestrowanie ruchu obiektów czy widzenie peryferyjne) również szybciej ulegają osłabieniu niż te związane z funkcją czopków (widzenie barwne oraz obrazowanie w centralnym polu widzenia). Tego rodzaju niuanse są jednak zazwyczaj zbyt subtelne, aby właściciele byli w stanie je wychwycić.