Konie
Choroba przyzębia u koni – co ją powoduje i jak z nią postępować
Ed Kane
Niewiele jest badań dotyczących tego aspektu opieki weterynaryjnej nad końmi, ale lekarze weterynarii mają możliwości skutecznego działania.
Choroba przyzębia jest główną przyczyną utraty zębów u koni, a częstość jej występowania waha się od 35 do 85% w różnych populacjach tych zwierząt. Ciężkie przypadki można rozpoznać w czasie rutynowego badania klinicznego, gdy widoczny jest obrzęk części twarzowej głowy, przetoki lub objawy zapalenia zatok. Chorobie przyzębia u koni towarzyszy zwykle choroba dziąseł w postaci rozrostu, zaniku bądź zapalenia.1
Matt Evans, DVM, z Austin Equine w Driftwood w Teksasie, uważa, że przyczyną większości chorób przyzębia u koni są pozostałości pokarmu lub organiczne resztki tkwiące między dwoma zębami przy przyzębiu (ryc. 1). Zaobserwowanie objawów tej choroby jest jednak dopiero początkiem procesu diagnostycznego.
„Czy pokarm lub materiał organiczny tkwiący między zębami jest czynnikiem pierwotnym, czy też wtórnym w przypadku złamanego zęba z brakującym jego fragmentem?” – pyta dr Evans. – „A może mamy do czynienia z wadą zgryzu, taką jak obrócony lub pochylony ząb, która umożliwia zaklinowanie się w tym miejscu resztek pokarmu i w konsekwencji prowadzi do wystąpienia choroby?”.
Im wcześniejsze rozpoznanie, tym lepsze rokowanie
Dr Evans zauważa, że kluczowe znaczenie dla rozpoznania choroby przyzębia ma właściwa sedacja konia, umożliwiająca przeprowadzenie dokładnego badania i usunięcie wszelkich osadów wokół zębów. „Jeżeli zauważymy resztki pokarmu między zębami, to jest to miejsce, w którym rozwija się choroba przyzębia” – stwierdza. – „Należy spróbować określić pierwotną przyczynę i ocenić, czy można poddać ją leczeniu”.
W celu rozpoznania choroby przyzębia lekarz weterynarii musi poddać konia sedacji, by przeprowadzić pełne badanie jamy ustnej. Jeżeli nie poddamy zwierzęcia sedacji, nie będzie możliwe wykrycie choroby przyzębia w przypadku jej umiejscowienia w okolicy zębów policzkowych.
„U koni, które mają prawidłową linię zębów – niewykazujących wad zgryzu ani złamań – w czasie pobierania paszy zęby cały czas są „szczotkowane” – mówi dr Evans. – „To nie jest taki sam mechanizm jak w przypadku choroby przyzębia u ludzi. U koni większą rolę odgrywa przestrzeń między zębami, która zostaje wypełniona resztkami pokarmu”.
Są dowody, że konie odżywiające się głównie zieloną trawą na pastwiskach rzadziej cierpią z powodu wszelkiego rodzaju chorób stomatologicznych, w tym choroby przyzębia, niż konie karmione suchym pokarmem, sianem i suchą paszą treściwą.2 Jest to zg...
