XIX Kongres Akademii po Dyplomie WETERYNARIA już 15-16.03.2025 r. w Warszawie! Sprawdź program kongresu >
Diagnostyka obrazowa
Badanie ultrasonograficzne – znaczenie metody AFAST
Kate Boatright
Właściwe zastosowanie ukierunkowanego badania ultrasonograficznego w przypadku urazów, oceny stanu zdrowia i kontroli (monitorowania) umożliwia lekarzom rozpoznanie zarówno oczywistych nieprawidłowości tkanek miękkich, jak i wodobrzusza.
Wielu lekarzy weterynarii zna termin „FAST (szybki) scan”, który oznacza ukierunkowaną ocenę urazów z użyciem ultrasonografii (ang. focused assessment with sonography for trauma). To narzędzie diagnostyczne zostało po raz pierwszy zastosowane w medycynie człowieka przez chirurgów urazowych w latach 90., a niektórzy rozważali to podejście jako rozszerzenie badania klinicznego.1 Do medycyny weterynaryjnej zostało wprowadzone około roku 2000 do wykrywania wolnego płynu w jamie brzusznej i klatce piersiowej, zwykle w nagłych przypadkach.2-5 Od tego czasu rozwinęło się w narzędzie do oceny pacjentów po urazach, w stanach krytycznych, a także niestabilnych pacjentów zgłaszających się bez historii urazu oraz w celu kontroli stanu zdrowia w czasie leczenia.5-9
Gregory R. Lisciandro, DVM, DABVP, DACVECC, z Hill Country Veterinary Specialists, dyrektor generalny Fastvet.com, odegrał kluczową rolę w opracowaniu USG FAST jamy brzusznej, znanego obecnie jako AFAST.3 To narzędzie przesiewowe oferuje lekarzom systematyczny sposób oceny jamy brzusznej i wykorzystuje standardowy szablon do zapisywania wyników. AFAST obejmuje ocenę narządów docelowych w pięciu zdefiniowanych oknach akustycznych oraz system oceny płynów, który bardziej precyzyjnie określa dodatni wynik badania. Co więcej, punktowa ocena płynów AFAST pomaga ukierunkować diagnostykę i leczenie, w tym sygnalizuje konieczność przetoczenia krwi i interwencji chirurgicznej u pacjentów z krwawieniem.3,5,8-10
Podczas wirtualnego zjazdu American Veterinary Medical Association w 2020 roku doktor Lisciandro omówił podstawowe elementy oceny AFAST. Wyjaśnił też, dlaczego powinno się ją stosować jako rozszerzenie badania klinicznego u wszystkich pacjentów weterynaryjnych.
Przygotowanie pacjenta
Jedną z zalet AFAST jest to, że pacjent nie musi być golony. Obrazy uzyskuje się poprzez rozdzielenie włosów i umieszczenie sondy bezpośrednio na skórze z niewielką ilością żelu sprzęgającego. Kolejną zaletą jest możliwość przeprowadzenia badania w pozycji stojącej, leżącej na mostku lub leżącej na boku – wszystkie są znacznie bezpieczniejsze i mniej stresujące niż leżenie na grzbiecie.
System oceny płynów wymaga, aby pacjent leżał w pozycji bocznej. Jeżeli jednak wynik badania w kierunku obecności płynu w badaniu AFAST w pozycji stojącej lub leżącej na mostku jest ujemny, pozycja boczna nie jest konieczna, ponieważ wynik pozosta...