Przy niektórych złamaniach kości długich optymalnym postępowaniem jest założenie tymczasowego opatrunku w postaci bandaża lub szyny w celu zabezpieczenia uszkodzenia na czas oczekiwania przed zabiegiem chirurgicznym. Bywają i takie urazy, które mogą być skutecznie leczone poprzez docelowe zastosowanie tych metod unieruchamiania.

W niektórych uważnie wybranych przypadkach usztywnienie wskazane jest jako metoda wspomagająca gojenie się uszkodzenia naprawionego metodą chirurgiczną. W poniższym artykule opisane zostały techniki unieruchamiania kończyn w celu zapewnienia pacjentowi pierwszej pomocy po wypadku.

Wskazania do zastosowania usztywnienia jako środka pierwszej pomocy medycznej

W przypadku złamań lub zwichnięć spowodowanych wypadkiem korzyści uzyskiwane dzięki założeniu tymczasowego unieruchomienia kończyny obejmują zwiększenie komfortu pacjenta, ograniczenie obrzęku sąsiadujących tkanek miękkich, zapewnienie ochrony i okrycia współistniejących ran, a także w niektórych przypadkach zabezpieczenie początkowo zamkniętych złamań przed ich otwarciem na skutek przecięcia skóry przez przemieszczające się ostre fragmenty kostne. W większości urazów zlokalizowanych poniżej łokcia (w kończynie piersiowej) lub kolana (w kończynie miednicznej) usztywnienie stanowi optymalną metodę tymczasowego postępowania do momentu zaplanowanego zabiegu chirurgicznego. Opatrunek musi zapewniać unieruchomienie stawów znajdujących się powyżej oraz poniżej uszkodzonego obszaru, tak jak przedstawiono na ryc. 1 na przykładzie złamania trzonu kości piszczelowej zabezpieczonego przy użyciu fioletowego bandaża. Jeżeli usztywnienie zostanie założone w sposób nieprawidłowy, może to spowodować przeciążenie dalszego odcinka kończyny przy jednoczesnym zachowaniu ruchomości w rejonie złamania, co ilustruje opatrunek z czerwonym bandażem na tej samej rycinie.

Przy niektórych złamaniach kości ramiennej lub udowej, jak również w przypadku zwichnięcia stawu łokciowego zabezpieczenie uszkodzenia za pomocą ortezy może być korzystnym rozwiązaniem, jeżeli pacjent musi poczekać na zabieg chirurgiczny albo gdy konieczne jest przewiezienie go w tym celu na większą odległość. Najczęściej jednak za optymalny plan terapeutyczny do momentu operacji przyjmuje się odpoczynek w klatce w połączeniu z intensywnym leczeniem przeciwbólowym. Bardzo ważne jest także odpowiednie zaopatrzenie wszelkich ran zgodnie z zasadami gojenia metodą otwartą, ponieważ stanowi to wstępny warunek umożliwiający założenie tymczasowego usztywnienia kończyny.