W artykule przedstawiono praktyczne wskazówki, które mogą poprawić skuteczność schematów leczenia przeciwbólowego i zwiększyć komfort pacjentów weterynaryjnych dzięki zastosowaniu znieczuleń miejscowych o większym zasięgu.

Techniki znieczulenia miejscowego i regionalnego to działania polegające na nakładaniu na skórę lub nastrzykiwaniu tkanek środkiem blokującym kanały sodowe. Dostępnych jest wiele artykułów, filmów i podręczników szczegółowo opisujących te metody. W poniższym artykule skupiono się na sposobach rozszerzania lub wzmacniania znieczuleń miejscowych, zapewniających dłuższy komfort naszych pacjentów. Omówiono przede wszystkim środki do znieczulenia miejscowego najczęściej stosowane w medycynie weterynaryjnej – lidokainę i bupiwakainę.

Skuteczność środków miejscowo znieczulających

Środki miejscowo znieczulające zastosowane u pacjentów z silnym bólem (na przykład spowodowanym złamaniem żeber) zapewniają im komfort w ciągu kilku minut. Lekarze weterynarii pracujący ze zwierzętami gospodarskimi często przeprowadzają zabiegi u stojącego pacjenta po zastosowaniu jedynie środków znieczulających miejscowo. Dzięki temu, że środki te działają tak silnie, możemy za ich pomocą zmniejszyć całkowitą ilość leków przeciwbólowych podawanych ogólnie (a także anestetyków wziewnych). W przeciwnym wypadku mogłaby ona stanowić problem, zwłaszcza u pacjentów w stanie krytycznym, ponieważ nie zapewniałaby wystarczającego uspokojenia lub powodowała takie działania niepożądane jak przyspieszone oddychanie lub hipertermia. Pojawiają się także nowe doniesienia mówiące o tym, że niektóre środki miejscowo znieczulające wywierają działanie przeciwzapalne, a nawet hamujące proliferację niektórych nowotworów, co sugeruje, że są jeszcze bardziej wskazane dla większości (jeśli nie wszystkich) pacjentów chirurgicznych i po urazach.^1-4

W zależności od tego, jakiego środka do znieczulenia miejscowego używamy i w jakiej dawce go podajemy, czas jego działania wynosi od dwóch do sześciu godzin. Oczywiście większość pacjentów odczuwa ból dłużej, a to wiąże się z koniecznością poszukiwania metod wydłużenia czasu działania środka miejscowo znieczulającego, o ile to możliwe. Ostry ból, towarzyszący na przykład zabiegowi chirurgicznemu bądź urazowi, a także procesy zapalne wynikające z tych stanów, osiągają szczytowe nasilenie w pierwszych 72-96 godzinach. Nie oznacza to, że po upływie 96 godzin leki przeciwbólowe nie powinny być stosowane. Należy jednak skupić się na tym okresie odczuwania ostrego bólu, by osiągnąć lepsze rezultaty w dłuższej perspektywie. Takie postępowanie pozwala nawet uniknąć rozwinięcia się przewlekłego lub neuropatycznego bólu wywołanego niedostatecznym leczeniem przeciwbólowym.