Cukrzyca (DM – diabetes mellitus) to zaburzenie metaboliczne spowodowane nieprawidłową gospodarką glukozy (brak wytwarzania insuliny lub brak reakcji na insulinę), prowadzące do utrzymującej się hiperglikemii i glukozurii. Podobnie jak w przypadku wielu innych chorób, żywienie stanowi ważny element w leczeniu cukrzycy. Niniejszy artykuł omawia rolę diety w postępowaniu leczniczym u psów i kotów z cukrzycą.

Czy cukrzyca przebiega inaczej u psów niż u kotów?

W medycynie weterynaryjnej wyróżnia się dwa rodzaje cukrzycy, które u psów i kotów występują z różną częstotliwością. Różnice pomiędzy obydwoma typami tej choroby polegają na odmiennej patofizjologii oraz czynnikach ryzyka, co bardziej szczegółowo opisano w medycynie człowieka.

• Cukrzyca typu I występuje przede wszystkim u psów. Wynika ona z uszkodzenia komórek beta wysepek trzustkowych odpowiedzialnych za wydzielanie insuliny. Uszkodzenie to ma podłoże immunologiczne (prawdopodobnie autoimmunologiczne) bądź jest skutkiem zapalenia trzustki.
• Cukrzyca typu II występuje częściej u kotów i prowadzi do rozwoju insulinooporności. Receptory na komórkach docelowych stają się mniej wrażliwe na insulinę, przez co, aby utrzymać prawidłowe stężenie glukozy we krwi, nasila się proces wytwarzania i uwalniania insuliny. Początkowo komórki beta wysepek trzustkowych mogą się dostosować poprzez wydzielanie coraz większych ilości insuliny. Jednak wraz z upływem czasu i przy stałym narażeniu na podwyższone stężenie glukozy w środowisku czynność tych komórek ulega upośledzeniu („wypalenie” komórek beta). Postępującej cukrzycy typu II towarzyszy odkładanie się amyloidu w tkance trzustkowej.

Wyjątkową cechą cukrzycy kotów jest możliwość jej remisji (co wcześniej określano mianem „przejściowej cukrzycy”). U kotów, u których doszło do ustąpienia choroby, stężenie glukozy we krwi powraca do normy, co pozwala na zaprzestanie leczenia na pewien czas. Niemniej jednak u większości tych osobników stan cukrzycowy nawraca. Literatura weterynaryjna nie definiuje remisji w sposób jednoznaczny, co powoduje pewne niejasności w kwestii tego, które schematy leczenia mogą prowadzić do remisji cukrzycy.

Jakie są czynniki ryzyka wystąpienia cukrzycy?

U ludzi cukrzyca typu II osiągnęła wartości pandemiczne, a częstotliwość jej występowania podlega dynamicznemu wzrostowi. Według szacunkowych danych do roku 2025 na cukrzycę typu II będzie chorować nawet 300 milionów ludzi na świecie. Za istotne c...