W artykule omówiono zastosowanie echokardiografii przy podejrzeniu obecności guzów zlokalizowanych w sercu.

Guzy serca są rzadko spotykane w medycynie weterynaryjnej, mogą jednak być przyczyną powikłań zagrażających życiu, takich jak płyn w worku osierdziowym i tamponada serca, zastoinowa niewydolność serca, utrudnienia w przepływie krwi i arytmie.^1-5 Ponieważ objawy kliniczne występujące u pacjentów z guzami serca mają zazwyczaj charakter nieswoisty, nowotwory te na ogół nie są brane pod uwagę w rozpoznaniu różnicowym.

Dane z wywiadu mogą obejmować zmniejszone łaknienie, osowiałość, osłabienie, objawy neurologiczne, wymioty i powiększenie obrysu powłok brzusznych. Z wyjątkiem poszerzenia powłok brzusznych i być może także osłabienia żaden z powyższych objawów prawdopodobnie nie skłoni lekarza do przeprowadzenia badania obrazowego serca.^5-7 Możliwość wykorzystania przy ocenie pacjentów w stanie nagłym uproszczonych schematów badania ultrasonograficznego ukierunkowanych na zgromadzenie maksymalnej ilości informacji w jak najkrótszym czasie (tzw. focus ultrasonography) przy pacjencie (tzw. point of care) zrewolucjonizowała wykrywanie obecności płynu w worku osierdziowym w warunkach praktyki klinicznej. Metoda ta jest bardziej przydatna w rozpoznawaniu wodosierdzia niż badanie radiologiczne klatki piersiowej, wykazujące w tym zakresie niską swoistość i czułość.^2,8,9

Główną przyczyną obecności płynu w worku osierdziowym u psów są nowotwory serca. W ponad 70% przypadków występuje guz prawego przedsionka lub podstawy serca, któremu zwykle towarzyszy wodosierdzie, wodobrzusze lub częściej obecność płynu nie tylko w worku osierdziowym, ale także w jamie opłucnej i otrzewnej.⁷ Płyn w worku osierdziowym stwierdza się co najmniej u 16% psów z guzami serca rozpoznanymi w trakcie sekcji zwłok. Ponadto u 42% psów, u których nowotwór serca rozpoznano przyżyciowo w oparciu o badanie echokardiograficzne, a następnie potwierdzono go sekcyjnie lub za pomocą badania cytologicznego, obecności guza towarzyszył wysięk w worku osierdziowym.^5,7 Występowanie arytmii opisuje się u psów z przyzwojakiem niechromochłonnym (chemodectoma) i naczyniakiem krwionośnym mięsakowym (hemangiosarcoma). Najczęściej jest to ektopia komorowa lub częstoskurcz. Inne objawy obejmują alternację elektryczną u psów ze współistniejącym wysiękiem w worku osierdziowym, a w rzadkich przypadkach częstoskurcz nadkomorowy, migotanie przedsionków oraz blok przedsionkowo-komorowy i blok odnogi pęczka Hisa.^2-4