U psów i kotów mogą występować różnego rodzaju kamienie moczowe.

Kamica moczowa to tworzenie się kamieni w drogach moczowych kotów i psów w wyniku przesycenia moczu różnymi związkami mineralnymi i organicznymi.¹ Choroba ta często pojawia się u obu gatunków i może powodować bolesność przy oddawaniu moczu, krwiomocz, częstomocz, niedrożność dróg moczowych i w cięższych przypadkach śmierć w wyniku zaburzeń elektrolitowych i metabolicznych.²

Zarówno u kotów, jak i u psów kamienie moczowe mogą pojawić się w każdym odcinku dróg moczowych.^3,4 Po przeprowadzeniu dokładnego wywiadu i badania klinicznego należy w celu wykrycia ewentualnych współistniejących chorób wykonać badanie morfologiczne krwi, biochemiczne surowicy, badanie moczu i badania obrazowe. W wielu przypadkach krystaluria może być przypadkowo wykryta w badaniu moczu, ale nie jest to równoznaczne z bezpośrednim ryzykiem wystąpienia kamicy moczowej.⁵ Niekiedy jednak pacjent może być w stanie krytycznym, wymagającym natychmiastowej stabilizacji, umieszczenia cewnika w drogach moczowych, skorygowania zaburzeń metabolicznych (azotemia, hiperkaliemia itp.) oraz zwalczenia arytmii serca. Po stabilizacji pacjenta można przeprowadzić interwencję chirurgiczną albo endoskopową poprzez cystotomię lub litotrypsję.

Czynniki ryzyka wystąpienia kamicy moczowej

Przyczyny formowania się kamieni moczowych mogą być różne. Należą do nich: pH moczu, stężenie związków mineralnych oraz obecność czynników sprzyjających i hamujących. Względne przesycenie (relative supersaturation, RSS) jest metodą oceniającą ryzyko tworzenia się kryształów. Oblicza się je, biorąc pod uwagę pH moczu i stężenie litogennych (tworzących kamienie) substancji w moczu. RSS mniejsze niż 1 wskazuje poziom poniżej przesycenia i oznacza minimalne ryzyko tworzenia się kryształów. Jeżeli jednak wartość ta jest większa niż 1, świadczy o przesyceniu i zwiększonym ryzyku powstawania kryształów oraz kamieni moczowych.⁵ Metoda ta nie jest łatwo dostępna w praktyce klinicznej, dlatego lekarz musi sam pośrednio ocenić ryzyko wystąpienia kamicy u pacjenta na podstawie pH moczu, ciężaru właściwego moczu i wyniku mikroskopowego badania osadu moczu.