BLACK CYBER WEEK! Publikacje i multimedia nawet do 80% taniej i darmowa dostawa od 350 zł! Sprawdź >
Stany nagłe
Udar cieplny – czynniki ryzyka
Patricia M. Leff
Podczas gorących miesięcy ważna jest wiedza, które metody chłodzenia najlepiej sprawdzają się u zwierząt.
Gdy rosną temperatury, w wielu lecznicach zaczynają pojawiać się pacjenci z udarem cieplnym. Udar jest opisywany jako znaczny wzrost temperatury ciała, u psów osiągającej nawet 40,5-43°C.1,2 Zazwyczaj jest wynikiem ekspozycji na podwyższoną temperaturę otoczenia, która zaburza możliwość oddawania ciepła przez pacjenta. Obserwuje się go u zwierząt, które były przez dłuższy czas wystawione na działanie wysokiej temperatury, na przykład pozostawionych w samochodach lub podejmujących intensywny wysiłek fizyczny podczas upału. Takie warunki utrudniają (na przykład u ras krótkoczaszkowych) lub całkowicie uniemożliwiają schłodzenie organizmu.
Prawidłowa temperatura ciała psa jest utrzymywana przez ośrodek termoregulacji w podwzgórzu.1,2,3 Gdy zaczyna wzrastać, ośrodek termoregulacji uruchamia różne metody jej obniżania – parowanie, przewodzenie, konwekcję i promieniowanie.1,3 Zianie jest jednym ze sposobów zwierzęcia na obniżenie temperatury ciała poprzez parowanie. Kiedy zwierzę leży na chłodnej powierzchni, jest schładzane przez przewodzenie. Ciało zwiększa przepływ krwi do nerek i śledziony, liczba uderzeń serca na minutę wzrasta, naczynia w skórze rozszerzają się, nasila się zianie i rośnie liczba oddechów na minutę – wszystko po to, by schłodzić organizm.
Wiele układów przyczynia się do ryzyka wystąpienia udaru cieplnego, a udar wpływa na nie niekorzystnie. Niektóre z czynników predysponujących to zespół psów krótkoczaszkowych, otyłość, porażenie krtani, choroby serca i zapadanie się tchawicy.2,3 Stopień uszkodzeń w organizmie jest związany z osiągniętą i utrzymującą się temperaturą ciała oraz czasem, w ciągu którego zwierzę znajdowało się pod wpływem stresu cieplnego. Generalnie u tych pacjentów informacje z wywiadu wskazują na możliwość wystąpienia udaru cieplnego. Należy starannie rozważyć rozpoznanie u pacjentów, u których w wywiadzie brak takich informacji. Przyczyną hipertermii mogą być także inne zaburzenia, na przykład zapalenie opon mózgowych, zapalenie mózgu, toksemie powodujące drgawki oraz uszkodzenia mózgu.1,2