W Stanach Zjednoczonych kastracja jest najczęściej wykonywanym zabiegiem chirurgicznym w praktyce weterynaryjnej małych zwierząt.¹ Chirurgiczna kastracja suk i kotek obejmuje zwykle usunięcie jajników i macicy (owariohisterektomia, OWH). Oprócz pozbawienia płodności owariohisterektomia znacznie zmniejsza częstość występowania nowotworów gruczołu sutkowego i jest zalecana w przypadku takich chorób jak ropomacicze, torbiele jajnikowe oraz nowotwory jajników/macicy.

Z analizy literatury weterynaryjnej wynika, że istnieją cztery powszechnie stosowane metody kastracji – tradycyjna w linii pośrodkowej, laparoskopowa, w linii bocznej oraz usunięcie jajników – owariektomia. Zostaną one przybliżone w tym artykule. Często dyskutuje się na temat skutecznych technik przeprowadzania owariohisterektomii, których opisu brakuje w podręcznikach chirurgicznych, w programie nauczania studentów oraz w artykułach naukowych. Autorzy tego opracowania omówili kilka skutecznych technik oraz inne pomocne metody, które można wykorzystać podczas zabiegu owariohisterektomii.

Przegląd tradycyjnych i nowoczesnych technik

Tradycyjne podejście w linii środkowej

Studentów weterynarii powszechnie uczy się tradycyjnego podejścia do owariohisterektomii w linii pośrodkowej. Wielu praktykujących lekarzy weterynarii również stosuje tę metodę.² Nacięcie wykonuje się zwykle od jednej trzeciej do połowy odległości pomiędzy pępkiem a kością łonową. Może być ono przedłużone u pacjentów, u których jajniki albo trzon macicy są trudne do uzewnętrznienia (na przykład psy otyłe lub z głęboką klatką piersiową). Tradycyjna metoda owariohisterektomii obejmuje naderwanie więzadła podwieszającego jajnik, potrójne zaciśnięcie kleszczykami chirurgicznymi tkanek tuż za jajnikiem i podwójne podwiązanie kikutów jajników oraz trzonu macicy. Zamknięcie rany jest często przedstawiane jako standardowe trzywarstwowe zamknięcie jamy brzusznej.

Podejście laparoskopowe

Owariohisterektomia laparoskopowa może stanowić alternatywę dla tradycyjnej metody w linii pośrodkowej. Jej zalety obejmują m.in. mniejszy ból pooperacyjny, mniejszy wskaźnik zakażeń i lepszą wizualizację anatomiczną. Ujemne strony tej techniki to konieczność posiadania specjalistycznego sprzętu oraz odbycia szkoleń, a także wydłużony czas zabiegu. Chirurdzy muszą również poradzić sobie z brakiem percepcji głębi podczas wykonywania zabiegów przy wizualizacji na dwuwymiarowym ekranie.³

Opisano wiele technik różniących się liczbą i umiejscowieniem portów. Najczęściej jednak stosowane jest podejście 3-portowe. Hemostazę kikuta można osiągnąć za pomocą bipolarnych/ultradźwiękowych urządzeń uszczelniających naczynia krwionośne, wstę...