Onkologia
Rozpoznawanie złośliwych nowotworów jamy ustnej
Denise S. Rollings
Rozrosty nowotworowe zlokalizowane w obrębie jamy ustnej mogą wymagać leczenia stomatologicznego lub onkologicznego.
Guz to nieprawidłowy, niezapalny rozrost tkanki niemający funkcji fizjologicznych, który powstaje bez znanej przyczyny z komórek istniejącej wcześniej tkanki. Guz może (chociaż nie musi) być guzem nowotworowym (przyp. tłum.). Nowotwory jamy ustnej są czwartym najczęściej rozpoznawanym typem nowotworów u psów (6% wszystkich nowotworów). Z kolei u kotów stanowią 12% wszystkich zmian nowotworowych.1 Nowotwory jamy ustnej mogą wywodzić się z różnych jej części, takich jak język, błona śluzowa, dziąsła, wargi, kości szczęki i żuchwy,2 oraz rozprzestrzeniać się na sąsiadujące tkanki chrzestne i kości. Przerzuty nowotworowe mogą lokalizować się w płucach i regionalnych węzłach chłonnych.2,3
Objawy kliniczne towarzyszące nowotworom jamy ustnej u psów i kotów obejmują cuchnący oddech, utratę zębów, brak łaknienia, zaburzenia pobierania pokarmu, obrzęk okolicy twarzowej, krwotok, kichanie, ślinotok, ból w jamie ustnej, drapanie części twarzowej, powiększenie węzłów chłonnych, utratę masy ciała oraz obrzęk albo zgrubienie szczęki lub żuchwy.2,3 Guz zlokalizowany w jamie ustnej może zostać uwidoczniony podczas badania jamy ustnej, niejednokrotnie jednak pozostaje niezauważony przez właściciela aż do momentu pojawienia się zaawansowanych objawów klinicznych.4 Przy próbie ustalenia rozpoznania guzów w obrębie jamy ustnej istotną rolę odgrywa znajomość anatomii prawidłowej jamy ustnej. Takie struktury anatomiczne jak brodawki języka, brodawka siekaczowa (położona doogonowo w stosunku do zębów siecznych szczęki), gruczoły ślinowe mniejsze (przyp. tłum.), mięsko podjęzykowe oraz ślinianka językowa trzonowa u kotów (zlokalizowana pod językiem w okolicy pierwszych zębów trzonowych żuchwy) nie powinny być mylone z guzami jamy ustnej.2
Złośliwe nowotwory jamy ustnej są miejscowo inwazyjne i mogą dawać przerzuty.3 Stomatolog weterynaryjny i/lub onkolog powinni zdecydować o leczeniu, które może obejmować resekcję chirurgiczną, chemioterapię i/lub radioterapię.