Fred Wininger, VMD, MS, DACVIM (w dziedzinie neurologii), wyjaśnia, w jaki sposób analiza chodu pomaga w określeniu neurolokalizacji zmian.

Wykonanie badania neurologicznego oraz sama neurologia jako taka mogą budzić obawy u niektórych lekarzy weterynarii. Dr Wininger stwierdził, że: „Neurofobia stanowi realne zjawisko, ponieważ czynniki, które sprawiają, że jest ekscytująca i wspaniała, czynią ją także przerażającą”. Z tego względu podczas wykładu na konferencji Fetch dvm360 w Kansas City w stanie Missouri przedstawił sposób przeprowadzania badania neurologicznego u pacjentów.¹

Lokalizacja, lokalizacja i jeszcze raz lokalizacja

Dr Wininger rozpoczął wykład stwierdzeniem, że najważniejszym celem badania neurologicznego jest określenie neurolokalizacji zmian. Dzięki analizie chodu, odruchów oraz reakcji pacjenta lekarz jest w stanie przypisać problem do konkretnej części organizmu i w ten sposób określić listę rozpoznań różnicowych. Krótko mówiąc, jeżeli wiesz, gdzie zlokalizowany jest problem, możesz rozpocząć ustalanie, na czym dokładnie on polega. Dr Wininger powiedział: „(...) jeżeli wiesz, gdzie leży problem, i uzyskasz ogólny opis pacjenta, informacje na temat początku i postępu choroby oraz obecności bólu, wtedy po prostu otwierasz książkę i obiecuję ci, że odpowiedź tam będzie”.

Według dr. Winingera badanie neurologiczne obejmuje ocenę chodu zwierzęcia, czucia głębokiego, odruchów rdzeniowych i czucia bólu oraz badanie palpacyjne kręgosłupa. Poniższy artykuł skupia się na analizie chodu i jego znaczeniu w neurolokalizacji.

Chód, zaburzenia neurologiczne i neurolokalizacja

„Dzięki obserwacji chodu psa dowiaduję się więcej niż dzięki jakimkolwiek innym czynnościom” – powiedział dr Wininger. Dodał też: „Musiałem zmodyfikować moje badanie, aby było bardziej interaktywne, ponieważ personel techniczny uważał, że nie przeprowadzam dokładnego badania klinicznego. Wynikało to z tego, że wiedziałem, co dolega psu, zanim jeszcze go dotknąłem”. Poniżej przedstawiono sześć nieprawidłowości chodu i to, co mogą ujawnić na temat lokalizacji problemu.

1. Niezborność

Niezborność to brak koordynacji, który może powodować chwiejność, niestabilny chód, skręt głowy, a także inne objawy kliniczne. Dr Wininger stwierdził, że mogą one wynikać z wielu różnych uszkodzeń w organizmie, ale najczęściej zmiany te dotyczą móżdżku, układu przedsionkowego i dróg czuciowych rdzenia kręgowego. Niezborność rdzeniowa (proprioceptywna) często występuje razem z niedowładem (osłabieniem), czego nie obserwuje się przy niezborności móżdżkowej lub przedsionkowej.

2. Dysmetria

Dysmetria oznacza zaburzone ruchy zginania, natomiast hipermetria to nadmierne ruchy zginania. Poruszanie się pacjentów z dysmetrią często opisywane jest jako „chód defiladowy” lub „brykanie kucyka”. Objawy te sugerują uszkodzenie móżdżku u pacjenta.

3. Spastyczność

Spastyczność jest to stan nieprawidłowo zwiększonego napięcia mięśniowego i/lub sztywność wywołana „utratą możliwości hamowania” przez mózg. O pacjentach ze spastycznością często mówi się, że wykonują przesadnie wydłużone kroki. Dr Wininger stwierdził, że w tym przypadku kończyny pacjentów są zbyt wyprostowane, co zwykle związane jest z uszkodzeniami górnego neuronu ruchowego.

4. Sztywność

Sztywność mięśni może mieć wiele przyczyn. Jeżeli kończyna nie daje się łatwo zgiąć, należy wziąć pod uwagę tężec. Sztywność może także wynikać ze spastyczności lub bólu powodującego niechęć do zginania stawów.

5. Niedowład

Niedowład oznacza osłabienie mięśni i często charakteryzuje się krótkim krokiem oraz niezdolnością do utrzymania postawy lub wyprostu stawu. Dr Wininger stwierdził, że „Niedowład jest zaburzeniem motorycznym, które może utrudniać poruszanie się. Może być wywołany chorobą zarówno górnego, jak i dolnego neuronu ruchowego, a zasadniczo wszystkim, co blokuje przesyłanie sygnałów między mózgiem a mięśniami kończyny”.

6. Kulawizna

Kulawizna jest to niezdolność lub niechęć do obciążania kończyny. Według dr. Winingera może być spowodowana bólem wywołanym przez chorobę układu mięśniowo-szkieletowego lub zaburzeniem układu nerwowego. Zwrócił również uwagę, że kulawizna może wystąpić w jednej kończynie piersiowej z powodu zespołów uciskowych rdzenia kręgowego, takich jak ekstruzja krążka międzykręgowego.