BLACK CYBER WEEK! Publikacje i multimedia nawet do 80% taniej i darmowa dostawa od 350 zł! Sprawdź >
Artykuł wiodący
Postępowanie w oportunistycznych zakażeniach grzybiczych u małych zwierząt
Kristina Pascutti, Stuart Walton
Rośnie znaczenie oportunistycznych zakażeń grzybiczych w medycynie weterynaryjnej. Dotyczy to zwłaszcza pacjentów poddawanych leczeniu immunosupresyjnemu oraz tych z odpornością obniżoną z innych powodów.1-3 Oportunistyczne grzyby są wszechobecne w środowisku. Do zakażenia może dojść poprzez wdychanie zarodników lub przezskórnie. Zakażenia mogą być miejscowe, powodujące powierzchowne niegojące się rany oporne na antybiotykoterapię, albo mogą wywołać zagrażającą życiu chorobę ogólnoustrojową.1,2 U pacjentów często występują powierzchowne owrzodzenia/nadżerki bądź guzki, z którymi może być powiązany przewód drenażowy na obwodowych częściach kończyn, uszach i/lub nosie.1-5
W medycynie człowieka oportunistyczne zakażenia grzybicze odnotowano u 0,7% pacjentów po przeszczepach narządów i 20% pacjentów otrzymujących cyklosporynę o działaniu immunosupresyjnym.6 W weterynarii częstość ich występowania u psów poddawanych leczeniu immunosupresyjnemu wynosi 13%. Oportunistyczne zakażenia grzybicze znacznie częściej rozwijają się u psów przyjmujących cyklosporynę (20% pacjentów).3 Predyspozycje do oportunistyczych zakażeń grzybiczych wykazują również psy i koty z immunosupresją spowodowaną takimi czynnikami jak cukrzyca, zakażenie retrowirusem (na przykład wirusem białaczki kotów, wirusem niedoboru odporności kotów), niedobór kobalaminy i rodzinny wieloczynnikowy niedobór odporności u owczarków niemieckich.2 Oportunistyczne zakażenia grzybicze obserwowane w medycynie weterynaryjnej obejmują feohyfomykozy, hialohyfomykozy i mycetomy (tab. 1).
Feohyfomykoza (ryc. 1) jest rzadko występującym zakażeniem spowodowanym przez wszechobecne, pigmentowane, saprofityczne grzyby należące do wielu rodzajów, w tym Alternaria, Bipolaris, Cladophialophora, Curvularia i Exophiala (tab. 1).1,2 Barwnik widoczny w tkance i w hodowli to melanina obecna w ścianie komórkowej strzępek grzybni.1,2,7 Zakażenia kliniczne są rzadkie. W tkance występują obie formy – zarówno postać drożdży (jednokomórkowe), jak i strzępki (wielokomórkowe).1,2 Feohyfomykoza przyjmuje najczęściej obraz miejscowo inwazyjnych zmian podskórnych, obserwowanych zwłaszcza na obszarach narażonych na kontakt z glebą (na przykład nos, uszy, palce).
Wśród zwierząt z prawidłową odpornością rozwinięcie się zmian skórnych jest bardziej prawdopodobne u kotów niż u psów. Grzyby wywołujące feohyfomykozę rzadko powodują chorobę ośrodkowego układu nerwowego (OUN) lub rozsianą chorobę ogólnoustrojową.1,2
Hialohyfomykoza (ryc. 2) jest spowodowana przez powszechnie występujące, niepigmentowane grzyby saprofityczne, które w tkankach są przezroczyste lub szkliste. Ta heterogeniczna grupa grzybów obejmuje gatunki z rodzaju Fusarium, Penicillium, Paecil...