Zakaźne choroby górnych dróg oddechowych są powszechne u psów i kotów na całym świecie. Stanowią około 5% wszystkich przypadków klinicznych.^1,2 Lecząc te zakażenia, lekarze weterynarii z jednej strony mogą odczuwać presję związaną z dotrzymywaniem przysięgi lekarsko-weterynaryjnej, w której deklarowali łagodzenie cierpienia zwierząt poprzez zmniejszanie ryzyka zachorowania swoich pacjentów, z drugiej strony stoją przed trudnym wyzwaniem związanym z lękami i obawami właścicieli. W przeprowadzonym niedawno badaniu ankietowym, w którym uwzględniono dane z ponad 5000 wizyt na oddziale intensywnej terapii, leczenie chorób układu oddechowego było trzecim najczęstszym powodem stosowania antybiotyków i stanowiło 8,2% przyczyn wystawiania recept.³

Pojawienie się w ostatnim czasie patogenów o istotnym znaczeniu klinicznym i ważnych dla zdrowia publicznego, takich jak Staphylococcus oporny na metycylinę i Enterobacteriaceae wytwarzające laktamazy o rozszerzonym zakresie działania, zwróciło uwagę na potrzebę poprawy zarządzania antybiotykami w medycynie małych zwierząt. Programy zarządzania antybiotykami pojawiają się w programach edukacji weterynaryjnej w obszarze nauk klinicznych, ale lekarze weterynarii potrzebują praktycznej wiedzy i narzędzi służących do wdrożenia zarządzania antybiotykami w rutynowych przypadkach.⁴ Niniejszy artykuł ma dostarczyć lekarzom weterynarii narzędzi, wiedzy i pewności siebie w celu ograniczenia stosowania antybiotyków u pacjentów z niepowikłanymi zakażeniami górnych dróg oddechowych oraz właściwego stosowania antybiotyków, gdy jest to wskazane. Dzięki temu lekarze będą mogli postępować zgodnie z wytycznymi opracowanymi przez Międzynarodowe Towarzystwo ds. Zwierząt Towarzyszących i Chorób Zakaźnych, dotyczącymi stosowania antybiotyków w chorobach dróg oddechowych u psów i kotów.⁵

Ogólne zalecenia dotyczące zarządzania antybiotykami

Zarządzanie antybiotykami ma kluczowe znaczenie dla zdrowia i dobrostanu całego społeczeństwa. W medycynie człowieka szacuje się, że w co najmniej 30-50% przypadków przepisywania antybiotyków stosowanie ich jest niepotrzebne lub niewłaściwe.⁶ W medycynie weterynaryjnej nie dysponujemy dokładnymi danymi, wskaźniki niepotrzebnego lub niewłaściwego stosowania antybiotyków u zwierząt towarzyszących mogą być jednak podobne.⁷ Chociaż nie można oczekiwać, że pojedyncza strategia kliniczna będzie w stanie całkowicie zapobiec wystąpieniu zjawiska oporności na antybiotyki, zarządzanie antybiotykami jest narzędziem, które wszyscy lekarze mogą zastosować w celu zapobiegania antybiotykooporności i zwiększenia prawdopodobieństwa uzyskania pozytywnych wyników leczenia u swoich pacjentów.⁸