Mimo że roztocze uszne (Otodectes cynotis) są najczęściej rozpoznawane u młodych kotów, stanowią również częstą przyczynę zapaleń ucha zewnętrznego u psów i u kotów dorosłych na całym świecie. Większość osób pracujących w lecznicach weterynaryjnych zna doskonale charakterystyczny, czarny, obfity, ziarnisty wysięk, widoczny w przewodach słuchowych u niedawno zaadoptowanych kociąt, u których z dużym prawdopodobieństwem podczas badania otoskopowego lub mikroskopowego rozpoznamy świerzbowce. U niektórych osobników inwazja świerzbowców usznych przyjmuje charakter ektopowy, co przejawia się rozległymi wyłysieniami i świądem, przypominającymi alergiczne pchle zapalenie skóry.¹ Wiele przypadków świerzbu usznego pozostaje nierozpoznanych, ale na szczęście w stosunkowo łatwy sposób można je wyleczyć. Kluczowym punktem wyjścia jest sama świadomość istnienia zagrożenia tym pasożytem.

Biologia

Cykl rozwojowy

Samica O. cynotis składa rozwijające się jaja, przymocowując je do naskórka wyścielającego przewód słuchowy. Z jaj w ciągu kilku dni wykluwają się larwy, które przeobrażają się w nimfę I, a następnie II stadium. Nimfy II stadium dają początek kolejnemu pokoleniu form dorosłych. Roztocze uszne żywią się komórkami naskórka i płynem tkankowym, nie drążą jednak korytarzy w naskórku. Cały cykl rozwojowy nie przekracza trzech tygodni. Do zarażenia dochodzi poprzez kontakt bezpośredni, a inwazja często przenosi się z matki na potomstwo w okresie noworodkowym. Mimo doniesień, że roztocze mogą przetrwać przez jakiś czas poza organizmem żywiciela, uważa się, że czas ten nie jest długi.^2,3

Cechy morfologiczne

Dorosłe postacie O. cynotis to bardzo duże roztocze o wielkości około 400 µm. Samice można zobaczyć nieuzbrojonym okiem. Podczas obserwacji mikroskopowej roztocze są z reguły bardzo aktywne, a w samicach często widoczne są duże, pojedyncze jaja (ryc. 1a). Dwie pierwsze pary odnóży samic zakończone są przylgami, osadzonymi na bardzo krótkich trzoneczkach, a czwarta para jest uwsteczniona. Samce (ryc. 1b) są nieco mniejsze niż samice, z wyraźnie widocznymi strukturami kopulacyjnymi na dobrzusznej powierzchni ciała. Wszystkie odnóża samców O. cynotis zakończone są krótkimi trzoneczkami, z osadzonymi na nich przylgami.⁴

Epidemiologia

Dane dotyczące rozpowszechnienia choroby bardzo się różnią. Zależy to od badanej populacji zwierząt oraz czułości stosowanych metod diagnostycznych. Badanie obejmujące koty domowe z siedmiu krajów europejskich wykazało, że świerzb uszny stanowił u...