XIX Kongres Akademii po Dyplomie WETERYNARIA już 15-16.03.2025 r. w Warszawie! Sprawdź program kongresu >
Choroby wewnętrzne
Ocena oraz postępowanie z pacjentem z hiperkaliemią
Justin Heinz
Audrey Cook
Hiperkaliemię u zwierząt towarzyszących spotyka się często. Można ją zdefiniować jako stężenie potasu w osoczu lub surowicy przekraczające ustaloną wartość referencyjną. Przyczyny hiperkaliemii są ogólnie klasyfikowane jako zwiększony pobór potasu, zmniejszone wydalanie potasu i przemieszczenie potasu z przestrzeni wewnątrzkomórkowej do zewnątrzkomórkowej.
Klinicznie znacząca hiperkaliemia wynika najczęściej z upośledzonego wydalania potasu, zwykle z powodu uszkodzenia nerek/układu moczowego lub hipoaldosteronizmu.1 Łagodna hiperkaliemia (czyli stężenie potasu powyżej wartości referencyjnej, ale poniżej 6 mmol/l) może być obserwowana u pacjentów z gromadzeniem się płynów w trzeciej przestrzeni (na przykład wysięk opłucnowy, wodobrzusze, ciąża) albo zarażonych pasożytami jelitowymi (głównie Trichuris vulpis). Uważa się, że odzwierciedla ona utratę objętości płynów, zwiększone wydzielanie hormonu antydiuretycznego i zmniejszony dopływ płynów do dalszych kanalików nerkowych.2 Ponieważ ponad 95% potasu w organizmie znajduje się wewnątrzkomórkowo, jego stężenie w surowicy może wzrosnąć w wyniku zaburzeń wpływających na przemieszczanie potasu do wnętrza komórek, takich jak niedobór insuliny lub uwalnianie potasu z uszkodzonych komórek, szczególnie miocytów.3 Nadmierne spożycie potasu z dietą nie jest uznawane za przyczynę hiperkaliemii, ponieważ zdrowi pacjenci mogą tolerować znaczne ilości przyjmowanego doustnie potasu.
Gradient potasowy pomiędzy przestrzenią wewnątrz- i zewnątrzkomórkową odgrywa kluczową rolę w generowaniu potencjału czynnościowego przez pobudliwe komórki. Najbardziej widoczny jest wpływ hiperkaliemii na serce. Prowadzi ona do zaburzeń pobudzenia i przewodzenia mięśnia sercowego, a następnie do zatrzymania wszelkiej aktywności elektrycznej. Chociaż wpływ zwiększającego się stężenia jonów potasowych na serce jest dość przewidywalny w modelach eksperymentalnych, nie jest tak w przypadku pacjentów klinicznych, u których zmiany w elektrokardiogramie (EKG) słabo korelują ze stężeniem potasu w surowicy.4 Łagodna hiperkaliemia (< 6 mmol/l) zazwyczaj nie ma dużego znaczenia klinicznego, ale stężenie potasu wynoszące ≥ 6 mmol/l powinno zostać poddane dalszej diagnostyce, a wartości > 7 mmol/l często wymagają natychmiastowej interwencji.
Przyczyny hiperkaliemii
Hiperkaliemia rzekoma
Zwiększone stężenie potasu może być zauważone w próbkach surowicy z podwyższoną liczbą płytek krwi (tj. trombocytozą), ponieważ potas uwalniany jest podczas agregacji płytek krwi.5 Zanieczyszczenie surowicy lub probówki z heparyną związkiem EDTA t...