Zdrowa jama ustna jest ważnym czynnikiem ogólnego samopoczucia. Chociaż na stan zdrowia zębów wpływają takie czynniki jak dieta i higiena, genetyka także odgrywa ważną rolę. W przypadku niektórych chorób jamy ustnej potwierdzono ich tło genetyczne, a w innych chorobach zidentyfikowano predyspozycje rasowe. Na przykład pewne rasy ze stłoczeniem zębów i nieprawidłowym zgryzem mogą mieć anatomiczne predyspozycje do gromadzenia bakterii.

Znaczenie kliniczne

Jerzy Gawor, DVM, PhD, DAVDC, DEVDC, współpracował z Polskim Stowarzyszeniem Lekarzy Weterynarii Małych Zwierząt, by ustalić oparty na dowodach system dokumentujący występowanie dziedzicznych wad jamy ustnej i szczęki w populacjach psów rasowych. Stomatologiczna Grupa Robocza PSLWMZ opracowała listę 49 ras, które mają skłonności do pojedynczych lub licznych wad jamy ustnej albo szczęki, w oparciu o piśmiennictwo dotyczące każdej choroby swoistej dla rasy. Zaleciła również kryteria diagnostyczne, w tym ocenę kliniczną, obrazowanie i testy laboratoryjne (histopatologiczne i genetyczne). Ponadto każda wada była oceniana w skali od 1 do 3 na podstawie jej niekorzystnego wpływu na zdrowie zwierzęcia i jego funkcje życiowe, gdzie stopień 3 oznaczał najbardziej niekorzystne działanie.¹

Predyspozycje rasowe

Rasy brachycefaliczne, takie jak mopsy, shih tzu, buldogi oraz koty rasy perskiej, szkockiej i himalajskiej, są predysponowane do chorób przyzębia. W ich jamie ustnej nie ma wystarczająco dużo miejsca, by swobodnie pomieścić 42 zęby u psów i 30 zębów u kotów (ryc. 1-5).

U psów małych ras, takich jak yorkshire terriery, chihua­hua i szpice miniaturowe, zęby wyrzynają się bliżej siebie niż u dużych ras. Predysponuje to te rasy do nasilonego odkładania się płytki nazębnej i kamienia. W badaniach opublikowanych w „Veterinary Journal”² dokonano analizy dokumentacji medycznej zebranej w latach 2010-2014, dotyczącej psów 60 ras przyjętych w lecznicach Banfield (ponad trzy miliony przypadków). Analiza statystyczna tych danych wykazała, że u bardzo małych psów choroby przyzębia rozpoznawano pięć razy częściej niż u psów ras dużych (P < 0,0001). Dodatkowe czynniki ryzyka wystąpienia choroby przyzębia obejmowały wiek, masę ciała i czas od profesjonalnego skalingu zębów. Bardzo małe rasy psów są genetycznie predysponowane do przetrwałych zębów mlecznych (ryc. 6).