Najczęściej wykonywanymi zabiegami chirurgicznymi w lecznicach małych zwierząt w Ameryce Północnej są zabiegi sterylizacji.¹ Sterylizacja chirurgiczna samca psa i kota jest najczęściej osiągana przez orchidektomię. Poza sterylizacją orchidektomia znacznie zmniejsza częstość występowania najbardziej powszechnych chorób gruczołu krokowego (łagodny przerost i zapalenie), może zapobiegać guzom jąder bądź stanowić metodę ich leczenia i często jest stosowana do modyfikacji niepożądanych zachowań (na przykład wałęsanie się, znaczenie terytorium, agresja między samcami, niechciane zachowania seksualne).²

Literatura z zakresu medycyny weterynaryjnej wymienia liczne warianty technik sterylizacji. Ten przegląd podkreśla te, które są najbardziej współczesne i istotne klinicznie. Artykuł omawia kilka skutecznych technik i inne pomocne metody, które mogą poprawić wyniki i ograniczyć powikłania.

Przegląd technik orchidektomii

Metoda przedmosznowa

Przez dekady tradycyjną metodą kastracji psów było cięcie pośrodkowe przed moszną po stronie brzusznej. Technika ta jest więc często jedną z pierwszych, których uczą się studenci weterynarii, co prawdopodobnie powoduje, że jest ona preferowana w ogólnej praktyce. W tej metodzie jedno z jąder jest ręcznie przesuwane doczaszkowo z moszny tak daleko przed mosznę, jak to możliwe. W tym miejscu wykonuje się cięcie pośrodkowe skóry i tkanki podskórnej, aby je uwidocznić. Po uwidocznieniu jądrowodu często przerywa się go ręcznie z użyciem nacisku palców i gazy, a jądro jest następnie usuwane przez podwiązanie i odcięcie. Metoda ta jest prosta i skuteczna.

Poza typowymi powikłaniami dotyczącymi rany chirurgicznej (na przykład zakażenie, rozejście się rany, samookaleczanie), ryzykiem związanym z tą metodą jest opuchlizna moszny, a w szczególności krwiak moszny. Umiarkowany do ciężkiego krwiak moszny może wiązać się z poważną śmiertelnością i często wymaga interwencji chirurgicznej przez ablację moszny.³ Innym, chociaż rzadkim poważnym powikłaniem tej techniki jest przypadkowe uszkodzenie cewki.⁴ U młodszych psów cięcie przedmosznowe może zwiększać prawdopodobieństwo rozdarcia cewki, ponieważ istnieje większa szansa, że jądra mogą się cofnąć do okolicy pachwinowej.⁵ Oba te zagrożenia można zmniejszyć przez zastosowanie techniki mosznowej.

Metoda mosznowa

U kotów metoda mosznowa (z oddzielnymi nacięciami dla każdego jądra) była tradycyjnie stosowana od dekad i nadal jest preferowaną techniką.^5,6 Orchidektomia z cięcia mosznowego u dojrzałych seksualnie kotów jest polecana również dlatego, że jądra u kota po osiągnięciu dojrzałości mogą być unieruchomione w mosznie.⁷