Apetyt jest istotnym wyznacznikiem jakości życia, często branym pod uwagę przez właścicieli psów i kotów zmagających się z nowotworem lub inną chorobą przewlekłą. Brak łaknienia jest często pierwszym objawem świadczącym o złym samopoczuciu zwierzęcia i skłania właścicieli do wizyty u lekarza weterynarii. Poniższy artykuł omawia przyczyny i konsekwencje przewlekłej utraty łaknienia oraz opisuje niektóre z nowszych metod leczenia tego zaburzenia.

Przyczyny

Brak łaknienia u psów i kotów cierpiących na choroby przewlekłe jest zazwyczaj spowodowany wieloma czynnikami. Mogą one obejmować sam proces chorobowy (dysfagia – trudności z połykaniem, ból, wodobrzusze), zwiększone stężenie cytokin zapalnych, skutki niepożądane chemioterapii lub innych leków (na przykład zaburzenia motoryki przewodu pokarmowego, nudności).

Chociaż brak łaknienia jest powszechnie opisywanym skutkiem ubocznym wielu chemioterapeutyków stosowanych u psów i kotów, rzeczywista częstość jego występowania nie jest dobrze udokumentowana. Badania koncentrujące się na braku łaknienia u psów i kotów poddawanych chemioterapii (tab. 1) są ograniczone, a oceniające go metody są zróżnicowane i niespójne. Inne przewlekłe choroby u psów i kotów (tab. 2), które wiążą się z utratą łaknienia i wynikającym z niej spadkiem masy ciała albo wyniszczeniem, oprócz chorób nowotworowych⁹ obejmują przewlekłą chorobę nerek,^10-13 zastoinową niewydolność serca^14,15 oraz nieswoiste zapalenie jelit.¹⁶

Efekty kliniczne

U ludzi utrata masy ciała często wiąże się z różnymi typami nowotworów, a także z krótszym czasem przeżycia i pogorszoną jakością życia.¹⁷ Istnieje wiele przyczyn utraty masy ciała u pacjentów onkologicznych, spośród których kluczowe to brak łaknienia oraz liczne czynniki kataboliczne (na przykład bezpośredni metabolizm guza, ogólnoustrojowy stan zapalny, insulinooporność).¹⁸ Zjawisko to określa się mianem zespołu kacheksji nowotworowej. Jest to paranowotworowy zespół metaboliczny objawiający się zmniejszonym poborem pokarmu, utratą masy ciała oraz zmianą składu ciała (utrata tłuszczu i mięśni).¹⁸ Kacheksję stwierdza się u 15-40% ludzkich pacjentów onkologicznych oraz u 80% pacjentów z zaawansowaną postacią choroby.¹⁸