Diagnostyka obrazowa Gastroenterologia Koty Psy

Ultrasonografia pęcherzyka i dróg żółciowych u psów i kotów

15/03/2018

Nowotwory dróg żółciowych

Nowotwory wewnątrzwątrobowych dróg żółciowych są trudne do odróżnienia od nowotworów wątroby za pomocą ultrasonografii. Dość charakterystyczne pojedyncze lub wieloogniskowe formy cystowate przybiera u starszych kotów łagodny torbielakogruczolak (cystadenoma) z przewodów żółciowych, występujący najczęściej w wewnątrzwątrobowych drogach żółciowych. Zmiany cystowate muszą być różnicowane z krwiakami, ropniami, a także torbielami związanymi z obecnością pasożytów. Torbiele prawdziwe w wątrobie są zwykle pojedyncze, cienkościenne, zawierają żółć, a okoliczny miąższ wątroby jest niezmieniony. Cystadenoma lub cystadenocarcinoma na ogół mają przegrody, a płyn w nich jest zwykle czysty lub śluzowaty, co można stwierdzić za pomocą przezskórnej biopsji (7, 9, 10). Nowotwory pęcherzyka żółciowego występują rzadko, a jeśli dotyczą ściany pęcherzyka, ich wykrycie jest zazwyczaj łatwiejsze niż w przypadku innych nowotworów dróg żółciowych (8). W publikacji opisującej cechy niedrożności dróg żółciowych u kotów wykazano, że grubość ściany przewodu żółciowego wspólnego nie różniła się w zależności od przyczyny niedrożności, ale u wszystkich kotów, u których grubość ściany była różna w poszczególnych odcinkach przewodu, wykryto raka przewodu żółciowego (4).

Nakłucie pęcherzyka żółciowego (cholecystocenteza) pod kontrolą USG

Przezskórna aspiracyjna biopsja pęcherzyka żółciowego może okazać się pomocną procedurą w rozpoznawaniu zapalenia dróg żółciowych, zwłaszcza u kotów, u których stanowi ono ok. 30% wszystkich chorób wątroby. Pobranie żółci pozwala na posiew w kierunku bakterii beztlenowych i tlenowych. Najczęściej polecanym sposobem pobierania żółci jest nakłucie pęcherzyka żółciowego igłą 22G przez prawy płat wątroby, ponieważ w tym miejscu pęcherzyk przylega dobrze do powierzchni płata, co zapobiega wyciekowi żółci do jamy otrzewnej. W tym celu zaleca się również całkowite opróżnienie pęcherzyka żółciowego podczas jednokrotnej punkcji. Opisywano też znaczenie terapeutyczne cholecystocentezy w przypadku niedrożności wywołanej zapaleniem trzustki, co przy wycofaniu się obrzęku brodawki dwunastnicy może pozwolić uniknąć chirurgicznego udrożnienia dróg żółciowych (5, 12, 13).

Ryc. 1, 10 – P. Ostrowski, ryc. 2-5 – J. Sowa, ryc. 6-9c, 11-13, 15, 16 – J. Ostrowska, ryc. 14 – W. Kinda

PIŚMIENNICTWO

1. Besso J.G., Wrigley R.H., Gliatto J.M., Webster C.R.: Ultrasonographic appearance and clinical findings in 14 dogs with gallbladder mucocele. Vet Radiol Ultrasound, 41 (3), 261-271, 2000. – 2. Brömel C., Barthez P.Y., Léveillé R., Scrivani P.V.: Prevalence of gallbladder sludge in dogs as assessed by ultrasonography. Vet Radiol Ultrasound, 39 (3), 206-210, 1998. – 3. Doran I., Moore A.H.: Biliary tract surgery in dogs and cats: indications and techniques. UK Vet, 12 (1), 24-30, 2007. – 4. Gaillot H.A., Penninck D.G., Webster C.R., Crawford S.: Ultrasonographic features of extrahepatic biliary obstruction in 30 cats. Vet Radiol Ultrasound, 48 (5), 439-447, 2007. – 5. Herman B.A., Brawer R.S., Murtaugh R.J., Hackner S.G.: Therapeutic percutaneous ultrasound-guided cholecystocentesis in three dogs with extrahepatic biliary obstruction and pancreatitis. J Am Vet Med Assoc, 227 (11), 1782-1786, 2005. – 6. Hittmair K.M., Vielgrader H.D., Loupal G.: Ultrasonographic evaluation of gallbladder wall thickness in cats. Vet Radiol Ultrasound, 42 (2), 149-155, 2001. – 7. Nyland T.G., Koblik P.D., Tellyer S.E.: Ultrasonographic evaluation of biliary cystadenomas in cats. Vet Radiol Ultrasound, 40 (3), 300-306, 1999. – 8. Nyland T.G., Matron J.S.: Diagnostyka ultrasonograficzna małych zwierząt. Galaktyka 2007. – 9. Pennick D.G., Brisson J.O., Webster C.R.: Sonographic assessement of gallbladder volume in normal cats. Vet Radiol Ultrasound, 51 (6), 665-666, 2010. – 10. Pennick D.G., D’Anjou M.A.: Atlas of small animal ultrasonography. Blackwell Publishing 2008.

11. Quinn R., Cook A.K.: An update on gallbladder mucoceles in dogs. Vet Med, 104 (4), 169, 2009. – 12. Savary-Bataille K.C., Bunch S.E., Spaulding K.A., Jackson M.W., Law J.M., Stebbins M.E.: Percutaneous ultrasound-guided cholecystocentesis in healthy cats. J Vet Intern Med, 17 (3), 298-303, 2003. – 13. Vörös K., Sterczer A., Manczur F., Gaál T.: Percutaneous ultrasound-guided cholecystocentesis in dogs. Acta Vet Hung, 50 (4), 385-393, 2002.