Onkologia Psy

Guz z komórek tucznych psów – racjonalne postępowanie diagnostyczne i lecznicze. Cz. I. Rozpoznawanie

16/03/2018

Wskaźniki proliferacji

W praktyce z klinicznego punktu widzenia badanie immunohistochemiczne w celu określenia ilości regionów srebrochłonnych jąderka (AgNOR) czy antygenu Ki67 może mieć znaczenie dla podejmowania decyzji w przypadkach związanych z dużym ryzykiem upośledzenia funkcji pacjenta. Za przykład może posłużyć pies po niecałkowitym usunięciu mastocytoma G2 z okolicy okołoodbytowej. Dla podjęcia decyzji o dalszym leczeniu kluczowa była informacja, czy jest to guz komórek tucznych o pośrednim stopniu zróżnicowania, bardziej zbliżony do G1 czy do G3. W dodatkowych barwieniach tkanka guza dała stosunkowo silne reakcje dla obu wskaźników, co wskazywało na jednak znaczny potencjał proliferacyjny zmiany i skutkowało skierowaniem pacjenta do radioterapii. Ilość AgNOR koreluje ze stopniem złośliwości histologicznej i zachowaniem klinicznym guza, podobnie jak indeks Ki67 (5, 12). Ocena PCNA (antygenu jądrowego komórek proliferujących) także może pomagać w podejmowaniu decyzji klinicznych. Trzeba pamiętać, że nie są to badania standardowo wykonywane w laboratoriach histopatologicznych. Także stwierdzenie powyżej 10 figur podziałowych w obrazie mikroskopowym może wskazywać na agresywność procesu nowotworowego.

Opisywane w guzach z komórek tucznych psów mutacje genu c-kit wydają się mieć związek z agresywnością kliniczną procesu nowotworowego, a więc wyższym stopniem złośliwości histologicznej, większym odsetkiem wznów miejscowych i krótszym czasem przeżycia (15, 16). Występują w mniej więcej 30% guzów II lub III stopnia złośliwości histologicznej. Mutacja genu kodującego białko receptora błonowego dla czynnika wzrostowego komórek pnia może skutkować spontaniczną autofosforylacją receptora i stałą stymulacją do wzrostu i proliferacji oraz utratą zdolności komórek do apoptozy. Wykazanie zmian cytogenetycznych daje więc możliwość przewidzenia zachowania klinicznego procesu nowotworowego.

Decyzja co do sposobu leczenia jest podejmowana w oparciu o obraz kliniczny i czynniki rokownicze (ryc. 6). Poszczególne metody leczenia oraz przesłanki skłaniające do ich wyboru zostaną przedstawione w drugiej części opracowania.

Ryc. – Autor

PIŚMIENNICTWO

1. Baker-Gabb M., Hunt G.B., France M.P.: Soft tissue sarcomas and mast cell tumours in dogs; clinical behaviour and response to surgery. Aust Vet J. 81, 732-738, 2003. – 2. Gieger T.L., Théon A.P., Werner J.A., McEntee M.C., Rassnick K.M., DeCock H.E.: Biologic behavior and prognostic factors for mast cell tumors of the canine muzzle: 24 cases (1990-2001). J Vet Intern Med. 17, 687-692, 2003. – 3. Letard S., Yang Y., Palmerini F., Leventhal P.S., Guery S., Moussy A., Kinet J.P., Hermine O., Dubreuil P.: Gain-of-function mutations in the extracellular domain of KIT are common in canine mast cell tumors. Mol. Cancer Res., 6, 1137-1145, 2008. – 4. London C.A., Seguin B.: Mast cell tumors in the dog. Vet. Clin. North Am. Small Anim. Pract., 33, 473-489, 2003. – 5. Maglennon G.A., Murphy S., Adams V., Miller J., Smith K., Blunden A., Scase T.J.: Association of Ki67 index with prognosis for intermediate-grade canine cutaneous mast cell tumours. Vet Comp Oncol. 6, 268-274, 2008. – 6. Miller D.M.: The occurrence of mast cell tumors in young Shar-Peis. J Vet Diagn Invest. 7, 360-363, 1995. – 7. Mullins M.N., Dernell W.S., Withrow S.J., Ehrhart E.J., Thamm D.H., Lana S.E.: Evaluation of prognostic factors associated with outcome in dogs with multiple cutaneous mast cell tumors treated with surgery with and without adjuvant treatment: 54 cases (1998-2004). J Am Vet Med Assoc. 228, 91-95, 2006. – 8. Murphy S., Sparkes A.H., Smith K.C., Blunden A.S., Brearley M.J.: Relationships between the histological grade of cutaneous mast cell tumours in dogs, their survival and the efficacy of surgical resection. Vet Rec. 154, 743-746, 2004. – 9. O’Keefe D.A.: Canine mast cell tumors. Vet Clin North Am Small Anim Pract. 20, 1105-1115, 1990. – 10. Ozaki K., Yamagami T., Nomura K., Narama I.: Mast cell tumors of the gastrointestinal tract in 39 dogs. Vet Pathol. 39, 557-564, 2002.

11. Sapierzyński R., Sapierzyńska E.: Nowotwory skóry i tkanki podskórnej u psów i kotów. Cz. I. Guz z komórek tucznych. Życie Weterynaryjne 80, 283-289, 2005. – 12. Scase T.J., Edwards D., Miller J., Henley W., Smith K., Blunden A., Murphy S.: Canine mast cell tumors: correlation of apoptosis and proliferation markers with prognosis. J Vet Intern Med. 20, 151-15, 2006. – 13. Sfiligoi G., Rassnick K.M., Scarlett J.M., Northrup N.C., Gieger T.L.: Outcome of dogs with mast cell tumors in the inguinal or perineal region versus other cutaneous locations: 124 cases (1990-2001). J Am Vet Med Assoc. 226, 1368-1374, 2005. – 14. Thamm D., Vail. D.M.: Mast cell tumors. W: Withrow S.J., Vail D.M.: Small Animal Clinical Oncology. 4th ed., W. B. Sanders Company, Philadelphia 2007, s. 402--424. – 15. Webster J.D., Yuzbasiyan-Gurkan V., Kaneene J.B., Miller R., Resau J.H., Kiupel M.: The role of c-KIT in tumorigenesis: evaluation in canine cutaneous mast cell tumors. Neoplasia, 8, 104-211, 2006. – 16. Zemke D., Yamini B., Yuzbasiyan-GurkanV.: Mutations in the Juxtamembrane Domain of c-KIT Are Associated with Higher Grade Mast Cell Tumors in Dogs. Vet. Pathol., 39, 529-535, 2002.