MAGWET
ZALOGUJ
MAGWET
Prenumeruj
Odnów Subskrypcję
Prenumeruj
Czasopisma
Magazyn Weterynaryjny Weterynaria po Dyplomie
Praktyka
Kliniczna
Anestezjologia Behawioryzm Chirurgia Choroby wewnętrzne Choroby zakaźne Dermatologia Diagnostyka laboratoryjna Diagnostyka obrazowa Endokrynologia Farmakologia i toksykologia Gastroenterologia Geriatria Hematologia Kardiologia Laryngologia Nefrologia i Urologia Neurologia Okulistyka Onkologia Ortopedia Parazytologia Rehabilitacja Rozród Stany nagłe Stomatologia Żywienie
Gatunki
Małe zwierzęta Konie Przeżuwacze Świnie Ptaki Zwierzęta egzotyczne Zwierzęta dzikie
Zarządzanie
Praktyką
Prawo Psychologia Zarządzanie
Wydarzenia
Akademia po Dyplomie POLECAMY Kongresy Multiforum Webinaria Odkryj swój dermatologiczny zmysł
Filmy
Aktualności
Sklep
Koszyk
0
ZALOGUJ
Zarejestruj
Zaloguj
Zarejestruj

Parazytologia Psy

Przypadek dirofilariozy powiekowej u psa w Polsce

16/03/2018

Artykuł ukazał się
Magazyn Weterynaryjny
2012
04

Parazytologia

Przypadek dirofilariozy powiekowej u psa w Polsce

prof. dr hab. Aleksander W. Demiaszkiewicz

lek. wet. Marianna Radulska*

lek. wet. Anna M. Pyziel

Instytut Parazytologii im. W. Stefańskiego PAN, Warszawa, e-mail: aldem@twarda.pan.pl

* Gabinet Weterynaryjny, Czarna Białostocka

Dirofilarioza jest parazytozą psów, kotów i dzikich mięsożernych, często spotykaną w południowej Europie, zwłaszcza w Basenie Morza Śródziemnego. Występuje również w Azji, Ameryce Północnej i Południowej, Afryce oraz Australii. U psów pasożytują dwa gatunki nicieni będących przedstawicielami rodzaju Dirofilaria: D. immitis i D. repens. Pierwszy z tych gatunków umiejscawia się w układzie krwionośnym, w prawej komorze serca i tętnicy płucnej, drugi w tkance łącznej podskórnej i międzymięśniowej.

Summary

Case of palpebral dirofilariasis in dog in Poland

Dirofilariasis, caused by Dirofilaris repens, is a common parasitosis of dogs, cats, and wild carnivores in Southern Europe. The parasitosis was reported for the first time in Poland in 2009 in dogs from the Mazowieckie administrative region. The nodules formed by Dirofilaria repens are most likely to be found in subcutaneous connective tissue or/and intramuscular connective tissue of a dog’s back and limbs. This article presents a case study of a German shepherd dog aged 8 years. A 2×1 cm parasite-related oval nodule was located on the right eyelid. A single male nematode of Dirofilaria repens was retrieved from the nodule. The dog lives in the Podlaskie region and has never been taken abroad, which proves that the invasion was native. This is the first report of Dirofilaria repens invasion in North-Eastern Poland as well as of palpebral dirofilariasis of dogs in Poland.


Key words:
palpebral dirofilariasis, dog, North-Eastern Poland

Small przypadek ryc1 opt

Ryc. 1. Guzek na powiece psa, zawierający nicienia.

Small przypadek ryc2 opt

Ryc. 2. Samiec D. repens.


Samice nicieni w miejscu pasożytowania w organizmie żywiciela rodzą liczne larwy I stadium, zwane mikrofilariami. Rolę żywicieli pośrednich i przenosicieli (wektorów) omawianych nicieni pełnią liczne gatunki komarów należące do rodzajów Anopheles, Aedes i Culex. Mikrofilarie krążą we krwi żywicieli, a w naczyniach włosowatych skóry występują najliczniej późnym wieczorem, co zbiega się w czasie ze wzmożoną aktywnością komarów. Komary podczas żerowania pobierają krew zarażonych zwierząt wraz ze znajdującymi się w niej mikrofilariami. Aby larwy te mogły rozwinąć się w komarach do stadium inwazyjnego, w ciągu całego okresu rozwoju niezbędna jest temperatura nie niższa niż 14°C. Mikrofilarie w czasie od 24 godzin do 3 dni przedostają się z jelita owadów do cewek Malpighiego, gdzie rosną i linieją dwukrotnie. Po osiągnięciu stadium inwazyjnego migrują do głowy komara i lokalizują się w jego narządach gębowych. Okres, w którym larwy osiągają stadium inwazyjne, jest uzależniony od gatunku komara oraz temperatury środowiska i waha się od 10 do 21 dni. Podczas następnego pobierania krwi przez komara larwy inwazyjne wnikają pod skórę żywiciela ostatecznego i po upływie 13-14 dni oraz kolejnej lince osiągają IV stadium. Wówczas larwy rozpoczynają wędrówkę do miejsc swojej stałej lokalizacji. W czasie wędrówki jeszcze raz linieją i w okresie od 6 do 9 miesięcy osiągają dojrzałość płciową. Dojrzałe nicienie żyją od 2 do 4 lat (2, 7, 8, 11, 17).

Opis przypadku

Small przypadek ryc3 opt

Ryc. 3. Przedni koniec samca D. repens.

Small przypadek ryc4 opt

Ryc. 4. Tylny koniec samca D. repens.

Small przypadek ryc5 opt

Ryc. 5. Prążkowanie oskórka samca D. repens.

W grudniu 2011 roku u owczarka niemieckiego w wieku 8 lat stwierdzono w górnej powiece prawego oka guzek o kształcie owalnym i wymiarach 2 cm na 1 cm (ryc. 1). Po nakłuciu wyciekła z niego ropa i wydostał się nitkowaty twór. Po jego wyizolowaniu okazało się, że jest to nicień długości 60 mm (ryc. 2). Następnie guzek przecięto w celu wyczyszczenia i założono dwa szwy. U psa nie zaobserwowano żadnych innych zmian skórnych. Nicień po utrwaleniu w roztworze formaliny został poddany badaniu mikroskopowemu w celu ustalenia gatunku. Od psa pobrano również próbkę krwi do probówki z EDTA, którą zbadano w celu stwierdzenia mikrofilarii testem Knotta (10) i metodą Kingstona i Mortona (9) oraz poddano badaniu komercyjnym testem ELISA na obecność antygenów krążących Dirofilaria immitis. Cechy morfometryczne nicienia wykazały, że jest to samiec należący do gatunku Dirofilaria repens (ryc. 3, 4). We krwi psa nie stwierdzono mikrofilarii. Nie wykryto również antygenów krążących D. immitis. Brak mikrofilarii we krwi badanego psa może wskazywać na to, że był on zarażony tylko jednym egzemplarzem nicienia lub że jest to inwazja prepatentna. Pies pochodzi z Czarnej Białostockiej (woj. podlaskie) i nigdy nie opuszczał tej miejscowości, co świadczy o tym, że jest to inwazja rodzima. Jest to pierwsze stwierdzenie nicieni D. repens u psa w północno-wschodniej Polsce i pierwszy w kraju przypadek tej rzadkiej u psów lokalizacji pasożyta.

Dyskusja

W dostępnym piśmiennictwie brak danych o występowaniu nicieni D. repens u psów w powiekach. Najczęściej nicienie tego gatunku umiejscawiają się u psów w guzach zlokalizowanych w tkance łącznej podskórnej lub międzymięśniowej grzbietu albo kończyn. Inwazja tego pasożyta może przebiegać bezobjawowo, często jednak obserwowane jest guzkowate wieloogniskowe zapalenie skóry lub obecność swędzących wykwitów w postaci grudek, a także wieloogniskowe wyłysienia i rumień, hiperpigmentacja oraz nadmierne rogowacenie. Niekiedy w skórze występują ropne zmiany zapalne. Opisane zmiany skórne towarzyszą obecności dojrzałych nicieni pod skórą lub mikrofilarii w skórze. Obserwowano również zapalenie spojówek. W przebiegu inwazji mogą także występować objawy ogólne, takie jak brak apetytu, senność i obniżenie masy ciała (2, 6, 23). W ostatnich latach rodzimą dirofilariozę psów stwierdzono w 2005 r. na Słowacji (21), w 2006 r. w Czechach (22) oraz w 2009 r. w Holandii, Niemczech i Austrii (12, 14, 17). Ekstensywność inwazji psów, stwierdzona w 2009 roku w kilku ogniskach w centralnej Polsce, wahała się od 24,1% do 60% (4, 5). Obserwowany zasięg dirofilariozy przesuwa się na północ, co jest prawdopodobnie skutkiem globalnego ocieplenia (8).

U ludzi natomiast nicienie D. repens często są znajdowane w okolicach oczu, w tym w skórze powiek (1, 18, 19, 20). Przypuszczalnie jest to spowodowane faktem, że człowiek nie jest typowym żywicielem dirofilarii, lecz żywicielem przypadkowym. W Unii Europejskiej stwierdzono łącznie już ponad 270 przypadków dirofilariozy u ludzi. Zdecydowana większość z nich była spowodowana przez nicienie D. repens. Do 1995 roku opisanych zostało 410 przypadków dirofilariozy u ludzi w 30 krajach na całym świecie. Kolejne 372 przypadki w 25 krajach zostały zarejestrowane w latach 1995-2000. Nicienie lokalizowały się także w tkance łącznej podskórnej, głównie w górnych częściach ciała, w płucach, w sieci, w najądrzu i w powrózku nasiennym, pod spojówką oka, a także w węzłach chłonnych. Średnica guzów zawierających nicienie wynosiła od 10 do 25 mm. Guzy podskórne lub płucne wywoływane przez D. repens były niekiedy mylone ze zmianami nowotworowymi. Omawiana parazytoza u ludzi była najczęściej diagnozowana w badaniu histopatologicznym. Guzy umiejscowione w płucach były wykrywane podczas rutynowego badania rentgenowskiego (13, 15, 16). Nicienie D. repens u człowieka najczęściej nie osiągają dojrzałości płciowej. U ludzi w Polsce stwierdzono dotąd pięć przypadków dirofilariozy podskórnej (3, 25) i jeden przypadek inwazji podspojówkowej (24) wywołanej przez D. repens.

Występowanie nicieni D. repens u psów w północno-wschodniej Polsce stwarza niebezpieczeństwo przeniesienia przez komary inwazji tych pasożytów również na człowieka.

Projekt został sfinansowany ze środków Narodowego Centrum Nauki w ramach grantu Nr N N308 560540


Ryc. 1 – M. Radulska, ryc. 2-5 – A. M. Pyziel

PIŚMIENNICTWO

1. Aiello A., Aiello P., Aiello F.: A case palpebral dirofilariasis. Eur. J. Ophtalmol. 15, 407-408, 2005. – 2. Baneth G., Volansky Z., Anug Y., Favia G., Bain O., Goldstein R. E., Harrus S.: Dirofilaria repens infection in a dog: diagnosis and treatment with melarsominae and doramectin. Vet. Parasit. 105, 173-178, 2002. – 3. Cielecka D., Szymańska K., Salamatin R., Tomaszewska A.: Przypadek Dirofilaria repens (Leidy, 1856) (Nematoda: Filarioidea, Onchocercidae) u pacjenta w Warszawie. Wiad. Parazytol. 53 (suplement), 165, 2007. – 4. Demiaszkiewicz A.W., Polańczyk G., Pyziel A.M., Kuligowska I., Lachowicz J.: Pierwsze ogniska dirofilariozy psów wywołanej przez Dirofilaria repens Raiiliet et Henry, 1911 w centralnej Polsce. Wiad. Parazytol. 55, 367-370, 2009. – 5. Demiaszkiewicz A.W., Polańczyk G.: Pierwszy w Polsce przypadek inwazji Dirofilaria repens u psa. Magazyn Wet. 19, 254-256, 2010. – 6. Džaja P., Beck A., Kiš G., Kurijl A.G., Živičnjak T., Artuković B., Beck R., Hohšteter M., Zukermann Šoštarić I.C., Grabarević Ž.: Dirofilaria repens infection in a dog in Croatia – a case report. Vet. Arh. 78, 521-527, 2008. – 7. Fagasiński A.: Dirofilaria immitis – narastające niebezpieczeństwo. Magazyn Wet. 17, 882-884, 2008. – 8. Genchi C., Rinaldi L., Mortarino M., Cringoli G.: Climate and Dirofilaria infection in Europe. Vet. Parasit. 163, 286-292, 2009. – 9. Kingston N., Morton J.: Trypanosoma cervi sp. n. from elk (Cervus canadensis) in Wyoming. J. Parasit. 61, 17-23, 1975. – 10. Knott J.: A method for making microfilarial surveys in day blood. Trans. R. Soc. Trop. Med. Hyg. 33, 191, 1939.

11. Kuzmin Yu., Varodi E., Vasylyk N., Kononko G.: Experimental infection of mosquitoes with Dirofilaria repens (Nematoda, Filarioidea) larvae. Vestnik Zoologii, 39, 19-24, 2005. – 12. Lowenstein M., Spallinger E.: First autochtonous case of canine Dirofilaria (Nochtiella) repens infection in Austria – a case report. Wien. Tierarztl. Monatsschr. 96, 184-187, 2009. – 13. Muro A., Genchi C., Cordero M., Simon F.: Human Dirofilariasis in the European Union. Parasit. Today, 15, 386-389, 1999. – 14. Overgaauv P., van Dijk E.: Autochtonous case of Dirofilaria repens in a dog in the Netherlands. Vet. Rec. 164, 158, 2009. – 15. Pampiglione S., Canestri Trottti G., Rivasi F.: Human dirofilariasis due to Dirofilaria (Nochtiella) repens: a revive of world literature. Parassitologia, 37, 149-193, 1995. – 16. Pampiglione S., Rivasi F., Angeli G., Boldorini R., Incensati R. M., Pastormerlo M., Pavesi M., Ramponi A.: Dirofilariasis due to Dirofilaria repens in Italy, en Emergent zoonosis: report of 60 new cases. Histopathology, 38, 344-354, 2001. – 17. Pantchev N., Norden N., Lorentzen L., Rossi M., Rossi U., Brand B., Dyachenko V.: Current surveys on the prevalence and distribution of Dirofilaria spp. in dogs in Germany. Parasitol. Res. 105, S63-S74, 2009. – 18. Raju K.V., Anju A. Vijayalakshmi: Subcutaneous Dirofilaria repens infection of the eyelid – a report of two cases. Kerala J. Ophtalmol. 20, 294-296, 2008. – 19. Shenoi S.D., Kumar P., Johnston S. P., Khadilkar U.N.: Cutaneous dirofilariasis presenting as an eyelid swelling. Tropical Doctor, 39, 189-190, 2009. – 20. Siepmann K., Wannke B., Neumann D., Rohrbach J.M.: Subcutaneous tumor of the lower eyelid: a potential manifestation of a Dirofilaria repens infection. Eur. J. Ophtalmol. 15, 129-131, 2005.

21. Svobodova V., Svobodova Z., Beladicova V., Valentova D.: First cases of canine dirofilariasis in Slovakia: a case report. Vet. Med. Praga, 50, 510-512, 2005. – 22. Svobodova Z., Svobodova V., Genchi C., Forejtek P.: The first report of autochtonous dirofilariasis in dogs in the Czech Republic. Helminthologia, 43, 242-245, 2006. – 23. Tarello W.: Dermatitis associated with Dirofilaria repens microfilariae in a dog from Rome. Veter. J. 165, 175-177, 2003. – 24. Wesołowska M., Kisza K., Szaliński M., Zieliński M., Okulewicz A., Misiuk-Hojło M., Szostakowska B.: First case of heterochtonous subconjunctival dirofilariasis described in Poland. Am. J. Trop. Med. Hyg., 83, 210, 2010. – 25. Żarnowska-Prymek H., Cielecka D., Salamatin R.: Dirofilarioza Dirofilaria repens – po raz pierwszy opisana u polskich pacjentów. Przegl. Epidemiol. 62, 547-551, 2008.

OSTATNIO DODANE
„Oblicza weterynarii” – kampania, która oddaje głos lekarzom weterynarii
Ukończyłeś studia weterynaryjne w 2025 roku? Skorzystaj z bonu edukacyjnego!
BVA przedstawia nowe zasoby dietetyczne dla zwierząt domowych
Certyfikowane Szkolenie  Gastroenterologia psów i kotów
Niespokojne koty są bardziej narażone na nawracające zapalenie pęcherza moczowego
POLECANE ARTYKUŁY
Farmakologia i toksykologia
Opioidowa farmakoterapia bólu okołooperacyjnego u psów i kotów
Onkologia
Ośmioletnia suka z nawrotowym krwiomoczem
Hematologia
Zależne od rasy zmiany w obrazie krwi u psów i kotów. Cz. II
Onkologia
Dziesięć najczęstszych nowotworów u psów w Polsce
Chirurgia
Rany u małych zwierząt. Cz. III. Czemu rana się nie goi
Dermatologia
Toczniowe zniekształcenie pazurów u psów jako rzadka forma tocznia – rozpoznawanie i leczenie
Parazytologia
Motyliczka mięśniowa – możliwości rozpoznawania nowego zagrożenia
Kardiologia
Pies z nietolerancją wysiłkową i posmutnieniem. Rozwiązanie zagadki
NEWSLETTER
OBSERWUJ NAS NA
NASZE PUBLIKACJE
  • Magazyn Weterynaryjny
  • Zamów prenumeratę
  • Weterynaria po Dyplomie
  • Zamów prenumeratę
  • Czytaj on-line Magazyn Weterynaryjny
  • Czytaj on-line Weterynaria po Dyplomie
  • Filmy
  • Rada Programowa Magazynu Weterynaryjnego


AKADEMIA PO DYPLOMIE WETERYNARIA
  • Termin i miejsce
  • Program
  • Koszty uczestnictwa
  • Rejestracja online


POMOC
  • Polityka prywatnosci
  • Zadaj pytanie
  • Logowanie i rejestracja
  • Regulamin
  • Metody płatności
  • Regulamin publikowania prac
  • Filmy Pomoc
  • Kontakt


KONTAKT

Medical Tribune Polska Sp. z o.o.
ul. Grzybowska 87
00-844 Warszawa
NIP: 521-008-60-45


801 044 415
+48 (22) 444 24 44
kontakt@magwet.pl
Nr konta: 13 1600 1068 0003 0102 0949 9001

Kontakt w sprawie reklam: magwet-reklama@medical-tribune.pl

Anuluj