13/03/2018
Ryc. 4. Obraz echokardiograficzny aorty oraz lewego przedsionka królika. W zapisie EKG wykonywanym podczas badania widoczne są zaburzenia rytmu.
Ryc. 5. Obraz echokardiograficzny przedstawia przekrój przez lewą komorę M-mode. Widoczne zaburzenia rytmu.
Tabela I. Wyniki badania morfologicznego i biochemicznego krwi
Po stwierdzeniu zaburzeń rytmu zaordynowano imidapryl w dawce 0,25 mg/kg. Podczas wizyty kontrolnej, po miesiącu stosowania leku, stwierdzono arytmię, jednak zakłócenia rytmu zatokowego pojawiały się rzadziej. Ich częstotliwość zwiększała się, gdy zwierzę było zestresowane. Właścicielka nie zauważyła poprawy, a wręcz stwierdziła gorsze samopoczucie pupila wieczorami, wyrażające się cięższym i świszczącym oddechem. W związku z tym zlecono badania morfologiczne i biochemiczne krwi (tab. I) oraz badanie echokardiograficzne. Po tym ostatnim zmieniono leczenie na enalapryl – ¼ tabletki 2,5-miligramowej dwa razy dziennie, oraz furosemid w dawce 2 mg raz dziennie na noc i antybiotyk penicylinę ze streptomycyną w iniekcji co trzy dni.
Pacjent został skierowany na badanie echokardiograficzne w celu ustalenia przyczyny utrzymującej się arytmii.
W badaniu klinicznym stwierdzono: błony śluzowe różowe, wilgotne, czas kapilarny 1 sekunda. Osłuchowo arytmia, tętno brakujące. Brzuch miękki, niebolesny.
Podczas badania echokardiograficznego wykonywano jednocześnie zapis elektrokardiograficzny. W zapisie występowały dodatkowe pobudzenia komorowe pochodzące zarówno z prawej, jak i z lewej komory.
Do wykonania badania królik był trzymany w pozycji poziomej równolegle do stołu.
Obraz uzyskano z projekcji przymostkowej prawej, w przekroju poprzecznym. Na wysokości koniuszka serca widoczny był okrągły przekrój lewej komory i niewielki fragment prawej komory. Pogłębienie nachylenia sondy w kierunku kręgosłupa uwidoczniło mięśnie brodawkowate oraz struny ścięgniste. Dalsze nachylenie pozwoliło na uzyskanie obrazu aorty i leżącego pod nią lewego przedsionka. U pacjenta zaobserwowano znaczne powiększenie lewego przedsionka. Według norm opracowanych dla królików rasy nowozelandzkiej stosunek aorty do lewego przedsionka nie powinien przekraczać 1,17 (według badań Ana Patrícia N. Fontes-Sousa, DVM, Carmen Brás-Silva, Cláudia Moura, José Carlos Areias, MD, PhD, Adelino F. Leite-Moreira, MD, PhD), natomiast dla królików rasy holenderskiej 1,4 (tab. II).
Wykonano badanie w przekroju podłużnym w projekcji przymostkowej prawej. Uwidoczniono opuszkę aorty oraz zastawkę dwudzielną i lewy przedsionek. Podczas badania zaobserwowano wsierdzie o zwiększonej echogeniczności, szczególnie w okolicy wolnej ściany lewej komory. Zmiany dotyczyły także zastawki aorty.
Tabela II. Wyniki badania echokardiograficznego królika
Badanie zakończono projekcją przymostkową lewą. Przekrój podłużny umożliwił optymalne uwidocznienie aorty oraz wykonanie pomiaru prędkości przepływu krwi. W tab. II zamieszczono wszystkie wykonane pomiary.
Niestety dostępna literatura dotyczy głównie królików rasy nowozelandzkiej, które są najczęściej wykorzystywane do badań naukowych. Dostępne opracowania zawierają informacje o zwierzętach badanych w sedacji, co także może zmieniać wynik badania echokardiograficznego. Ze względu na brak opublikowanych norm odnoszących się do masy ciała zwierząt rozpoznanie opiera się głównie na doświadczeniu osoby wykonującej badanie.
W badaniu echokardiograficznym stwierdzono zwiększoną echogenność wsierdzia lewej komory i zastawki aorty oraz niedomykalność zastawki aorty. Obraz wskazuje na zapalenie wsierdzia lub na zmiany pozapalne, w których przebiegu doszło do arytmii komorowej i wtórnie do powiększenia lewego przedsionka.
U innych gatunków zapalenie mięśnia sercowego dotyczy najczęściej zastawki aorty w przypadku koni, zastawki mitralnej i zastawki aorty u psów oraz zastawki trójdzielnej i tętnicy płucnej u krów. U psów zazwyczaj zmiany obserwowane są u starszych zwierząt dużych ras. Do diagnostyki, oprócz badania echokardiograficznego, wykorzystywane jest także oznaczenie troponin, które są wskaźnikami uszkodzenia, niedotlenienia i martwicy miocytów. W przypadku królika należałoby wykonać to badanie kilkakrotnie, aby zaobserwować, czy wskaźnik ten jest podwyższony i jaki utrzymuje się trend. W porównaniu z przebiegiem tej choroby u innych gatunków wskazane byłoby oznaczanie troponiny.
