Anestezjologia
Znieczulenie zewnątrzoponowe do operacji ortopedycznych
lek. wet. Monika Januchta1
dr n. wet. Teresa Mastalerz1
dr n. wet. Igor Bissenik2
Bartosz Kurmin3
Znieczulenie zewnątrzoponowe (nadoponowe, epiduralne) polega na przerwaniu przewodnictwa nerwowego przez wstrzyknięcie leku miejscowo znieczulającego do przestrzeni zewnątrzoponowej kanału kręgowego. To jedna z metod znieczulenia regionalnego, którego centralnym miejscem działania są rdzeń kręgowy i korzenie nerwów rdzeniowych. Pozwala ona na wyłączenie różnych czynności związanych z przewodnictwem nerwowym, a także na ograniczone ich blokowanie (segmentalne).
Summary
Epidural anesthesia for orthopedic surgery
Lumbosacral epidural anesthesia is one of the most frequently used regional anesthetic techniques in surgical procedures caudal to the umbilicus in dogs and cats. This technique produces segmental blockade of the lumbar and sacral nerve roots. Epidural administration of local anesthetics or opioids can be used to manage perioperative pain associated with injuries and fractures of the hind limb. The most popular drugs administered epidurally are local anesthetics (such as lidocaine or bupivacaine) and opioids (such as morphine), but also alpha2-agonists and NMDA agonists (ketamine).
Key words: epidural anesthesia, analgesia, local anesthetic, opioids, dogs, cats
Znieczulenie zewnątrzoponowe może być wykorzystywane nie tylko podczas zabiegów chirurgicznych, ale także do zmniejszenia ostrego i przewlekłego bólu w okresie pooperacyjnym. Najczęściej stosowanymi lekami w znieczuleniu zewnątrzoponowym są środki miejscowo znieczulające i opioidy. Zastosowanie znajdują również alfa-2 agoniści receptorów adrenergicznych oraz agoniści receptora NMDA (ketamina).
Przestrzeń zewnątrzoponowa (nadoponowa, nadtwardówkowa) leży w kanale kręgowym między oponą twardą rdzenia kręgowego oraz kośćmi i więzadłami kanału rdzeniowego (ryc. 1, 2). Przestrzeń ta rozciąga się od otworu wielkiego kości potylicznej u podstawy czaszki do rozworu krzyżowego kości krzyżowej. Od góry przestrzeń zewnątrzoponowa jest ograniczona przez więzadło żółte (łączące ze sobą sąsiednie łuki kręgowe), które podczas punkcji jest ważnym punktem orientacyjnym. Przestrzeń zewnątrzoponowa zawiera tkankę łączną, tłuszczową, naczynia krwionośne (sploty tętnicze i żylne) oraz naczynia chłonne. Ciśnienie w przestrzeni zewnątrzoponowej u większości pacjentów jest subatmosferyczne (ujemne), co jest wykorzystywane do potwierdzania prawidłowości wkłucia metodą tzw. wiszącej kropli (patrz dalej).
Podając środek znieczulający nadoponowo, działamy na struktury nerwowe w sposób wielokierunkowy. Jego głównym miejscem działania są korzenie nerwów rdzeniowych, leżące w bocznej części przestrzeni zewnątrzoponowej. Korzenie nerwowe są osłonięte ot...
