O jaskrze u zwierząt domowych napisano w ostatnich latach wiele. Lekarze weterynarii coraz częściej bez większych trudów są w stanie rozpoznać tę chorobę, różnicując ją z jednostkami chorobowymi o podobnym przebiegu, a coraz więcej gabinetów lekarskich jest wyposażonych w urządzenia umożliwiające pomiar ciśnienia śródgałkowego – tonometry. Wciąż jednak nie jest powszechna wiedza o tym, że w wielu przypadkach można przewidzieć możliwość pojawienia się jaskry poprzez ustalenie nieprawidłowości anatomicznych, stanowiących o ryzyku jej wystąpienia.

Anatomia i fizjologia przepływu cieczy wodnistej oraz definicja jaskry

Jaskra jest terminem używanym w odniesieniu do grupy chorób gałki ocznej powodujących uszkodzenie struktur oka, a w szczególności nerwu wzrokowego i siatkówki, którym towarzyszy wzrost ciśnienia śródgałkowego (1).

Utrzymanie prawidłowego ciśnienia śródgałkowego (tj. około 15-25 mmHg u psa, 16-27 mmHg u kota i około 16-20 mmHg u królika) jest zależne od równowagi między objętością wyprodukowanej i odprowadzonej cieczy wodnistej. Jest ona wytwarzana w drodze sekrecji i biernej ultrafiltracji w komorze tylnej oka przez pozbawione barwnika komórki ciała rzęskowego. Następnie ciecz, opłukując soczewkę, przepływa przez źrenicę do komory przedniej oka, skąd jest odprowadzana przez tzw. kąt tęczówkowo-rogówkowy (kąt przesączania) szczelinami sieci beleczkowatej (1, 2). Stamtąd trafia do kanału Schlemma, który można porównać do okrężnej rury odpływowej z małymi otworami drenażowymi. Na obwodzie kanał Schlemma łączy się z żyłami nadtwardówkowymi, będącymi końcowym miejscem odpływu cieczy wodnistej (ryc. 1).